بررسي هويت ديني، با تأكيد بر بينش توحيدي، در شاهنامۀ فردوسي

در دهه­ هاي اخير با گسترش مفهوم جهاني‌شدن، پديدۀ هويت­جويي اهميت خاصي پيدا كرده و هر جامعه ­اي به دنبال كشف و استخراج هويت خود از ميان آثار مكتوب و غيرمكتوب گذشتۀ خويش است؛ چراكه هويت ملّي از عوامل اصلي پايداري نظام­هاي سياسي و اجتماعي است. يكي از راه­هاي ارزيابي هويت ملّي، استخراج عناصر، مؤلّفه­ ها و شاخص­هاي آن، از متون تاريخي و ادبي گذشته است. در اين ميان، شاهنامۀ فردوسي، به‌عنوان سردمدار آثار مكتوب ارزشمند ايران­زمين، نقش برجسته­اي در تبيين هويت ملّي اين سرزمين ايفا مي­كند. در اين اثر گران­قدر، مي­توان چهرۀ پنهان و آشكار خداوند را همواره در لابه‌لاي حوادث و رويدادهاي اساطيري و تاريخي و... مشاهده نمود. اين پژوهش با روش تجزيه‌وتحليل كيفي، به بررسي نحوۀ بازتاب هويت ديني و در رأس آن، بينش توحيدي، به‌عنوان يكي از مؤلّفه ­هاي هويت ملّي، در شاهنامه مي­پردازد. با توجّه به تحليل ابيات مي­توان گفت فردوسي شاعري مسلمان و شيعي‌مذهب است كه تحت­تأثير بينش توحيدي خود، عقايد و مسائل توحيدي را در جاي­جاي اثر خود بازتاب داده و بدين ترتيب نقشي بي­بديل در ارتقا و استمرار هويت ديني سرزمين ايران ايفا نموده است.