مطالعه آسيب‌هاي اكسايشي سيستم فتوسنتزي چهار پايه دانهالي مركبات در پاسخ به تنش خشكي و پس از آبياري مجدد

به منظور ارزيابي شاخص‌هاي معرف شدت آسيب‌پذيري اكسايشي سيستم فتوسنتزي تحت تاثير تنش خشكي، پژوهش حاضر بر روي چهار پايه دانهالي مركبات در شرايط گلخانه اي انجام شد. پايه هاي مكزيكن لايم يا ليموي آب (Citrus aurantifolia Swingle)، نارنج (Citrus aurantium L.)، ولكامريانا (Citrus volkameriana Ten Pasq) و رانگپورلايم (Citrus limonia Osbeck) مورد مقايسه قرار گرفتند. رژيم آبياري به صورت 14 روز قطع كامل آبياري و سپس 3 روز آبياري در حد ظرفيت مزرعه بود. شاخص حداكثر كارآيي كوانتومي فتوسيستم 2 (Fv/Fm)، ميزان كلروفيل و پراكسيد هيدروژن (H2O2) برگي در نيمه و پايان دوره تنش و نيز پس از آبياري مجدد مورد ارزيابي قرار گرفتند. تنش خشكي سبب آسيب اكسايشي و در نتيجه كاهش كارآيي فتوسنتزي در دانهال‌هاي ولكامريانا نشد. افزون‌براين، ميزان كلروفيل برگ‌هاي دانهال‌هاي ولكامريانا در طول دوره تنش افزايش يافت كه با تفاوتي معني دار در پايان اين دوره همراه بود. پس از انجام آبياري مجدد، دانهال‌هاي رانگپورلايم و ليموي آب در تضاد با نارنج قادر به بهبوديابي از آسيب معني دار اكسايشي و كاهش معني دار در شاخص Fv/Fm و محتواي كلروفيل خود بودند. كاهش ميزان پراكسيد هيدروژن در پاسخ به تنش در برگ‌هاي ولكامريانا مي‌تواند معرف كارآيي قابل توجه سيستم ضد اكسايشي در اين پايه باشد. همچنين در مورد پايه‌هاي رانگپورلايم و ليموي آب شواهدي به دست آمد كه مي‌تواند مؤيد نقش مولكول H2O2 به عنوان پيام‌رسان در فعال سازي سيستم آنتي اكسيداني آنزيمي مسئول وقوع بهبوديابي از آسيب تنش باشد.