بررسي و نقد رمان دختران خورشيد

در اين مقاله به نقد و تحليل داستان دختران خورشيدي اثر محمدرضا يوسفي پرداخته شده است. اين داستان، مبتني بر وقايعي است كه در پي خشكسالي مهلك شهر «ميبد» روي مي‌دهد. اين پژوهش از نظر بررسي داده­ها به روش توصيفي- تحليلي و از نظر اسنادي به روش كتابخانه­اي، انواع نقد را در اثر دختران خورشيدي شامل نقد اجتماعي، جنسيتي، روانشناسي، اسطورهاي و كهن الگو و بوم زيستي مورد توجه قرار داده است. شاخصه­هاي اجتماعي و روانشناسي به ميزان كمتري در اين اثر مورد توجه بوده و مؤلفه­هاي جنسيتي، اسطورها و كهن الگو و بوم زيستي به صورت ژرف بررسي شده است. قطحي و خشكسالي در تفكر مردمان جامعه، معضلي زيست محيطي است كه تنها راه آن در قرباني كردن دختران به عنوان راه نجات بوده است و در اين بين شخصيتهاي اسطوره­اي همانند پيرخردمند در پي منصرف كردن مردم از اين باورهاي خرافي و اعتقادات عاميانه بوده است. دختران مهمترين شخصيتها در اين اثر بوده‌اند كه به عنوان عامل حيات و زندگي معرفي شده­اند و نويسنده با ارتباط ميان نقش زنان و عامل طبيعت، ارتباطي عميق ميان اين دو مؤلفه برقرار كرده است. بايد اين امر را بيان كرد كه نويسنده به صورتي عميق مفاهيم زيست محيطي را از زاوية شناخت ذهني شخصيتهاي داستان مورد توجه قرار داده و عامل قحطي را در ارتباطي تنگاتنگ با باورهاي جامعه و مردم و حضور زنان به عامل اصلي نجات توصيف كرده است. اهميت و ارزش نهادن به مسائل زيست محيطي باعث شده تا يوسفي اين مفهوم را در رأس مفاهيم ديگر قرار دهد و بتواند تصويري جامع و كلي از نقش عوامل زيستي در زندگي مردم ارائه دهد.