ارزيابي مكاني اثرات سيل بر بافت كلانشهرها (مطالعه موردي: كلانشهر تبريز)

سيل يكي از هولناك ترين بلاياي طبيعي در طول تاريخ بشر است. جلوگيري قطعي از وقوع سيل تقريباً غير ممكن است و عدم قطعيت رفتارهاي انساني به خصوص در مناطق مسكوني برآورد ميزان آسيب پذيري را با مشكل مواجه ساخته است. عوامل و متغيرهاي مختلفي بر ميزان آسيب پذيري ناشي از سيل دخيل هستند. ايران كشوري سيل خيز است و از اين ميان مناطق شهري كلانشهر تبريز به دليل وجود بافت هاي متراكم و فرسوده شهري در كنار آبراهه ها و مسيل ها، اين منطقه را در برابر سيل آسيب پذير ساخته است. در اين پژوهش براي ارزيابي خطر سيل از مدل هاي ارزيابي چند معياره، مدل نسبت فركانس و مدل منطق فازي استفاده گرديد. اين مدل ها علاوه بر آن كه به منطق انساني (عدم قطعيت) نزديك هستند، ماهيتي تصميم گيرنده نيز دارند. با استفاده از مدل هاي مذكور و GIS پهنه هاي مستعد وقوع سيل تبريز استخراج گرديد. نتايج اين پژوهش حاكي از بيشترين ميزان انطباق مدل ها در محدوده مورد مطالعه مي باشد. بر اساس نتايج به دست آمده مناطق مياني، غربي و شرقي به ترتيب بيشترين ميزان آسيب پذيري ناشي از سيل را دارا مي باشند. همچنين فاكتورهاي زمين شناسي، ارتفاع، شيب و فاصله از رودخانه به ترتيب داراي بيشترين تاثير بر وقوع سيل هستند. در نهايت نتايج نشان داد در مدل نسبت فركانس 84 % از كل مساحت تبريز در پهنه هاي خطر زياد و خيلي زياد قرار دارند كه اين رقم در مدل بولين 78% مي باشد. نتايج همچنان نشان داد مناطق 4، 6 و 7 به ترتيب بيشترين ميزان آسيب پذيري را متحمل خواهند شد.