بررسي تحليلي آموزه‌هاي تعليمي در شعر پروين اعتصامي و فرزانه خجندي

شاعران زن تا دوره معاصر نقش تعيين كننده و درخور ذكري در تاريخ ادبيات ايران نداشته اند. در دوره معاصر همزمان با تحولات گسترده در عرصه هاي فرهنگي و اجتماعي، شاعران زن توانمندي، پا به عرصه نهاده اند و آثار ارزشمندي خلق كرده اند. پروين اعتصامي و فرزانه خجندي دو شاعر زن فارسي زبان هستند كه در دو كشور جداگانه زيسته اند اما هر دو به زبان فارسي شعر سروده اند. كشور تاجيكستان امروز گرچه حيات سياسي مستقلي دارد اما گذشته تاريخي و فرهنگي آن با ايران يكسان است و در واقع تكه اي از پيكر ايران زمين است و دو شاعر در واقع از زمينه اي نسبتاً يكسان برخاسته اند لذا اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي، شعر اين دو شاعر را از منظر توجه به ادبيات تعليمي بررسي نموده است. نتيجه پژوهش نشان مي دهد كه با وجود تفاوت هايي كه در سبك بيان و زبان شعر دو شاعر ديده مي شود به لحاظ محتوا شباهت هاي قابل توجهي در شعرآنان قابل مشاهده است از جمله دعوت به پاكي و صفا، توجه به آموزه هاي عرفاني، مهرورزي به انسان ها، توجه به زنان، آزادي خواهي و بيان درد فقرا و يتيمان و تكريم بزرگسالان و مادران. نكته بسيار قابل توجه اين است كه فرزانه خجندي به «فروغ تاجيكستان» مشهور است اما به لحاظ محتوا شعرش به شعر پروين بسيار شبيه تر از شعر او به فروغ فرخزاد است.