تحليل زيبا شناسي كنايه در اشعار ابن المعتز

كنايه يكي از زيباترين و اثرگذارترين مظاهر بلاغت است كه متكلم با توجه به اهداف خود آن را به كار مي بندد. ابن المعتز از جمله شاعراني است كه مفاهيم مورد نظر خود را چنان با شگرد خاص در غالب كنايه بيان مي كند كه توجه خواننده را جلب كرده و او را تحت تأثير خود قرار مي دهد. از جمله مفاهيمي كه شاعر در اشعار خويش با عبارت هاي كنايه‌اي به آن اشاره كرده، موضوع خواب است كه شاعر براي ممدوح خود با تعبير «وضع جنبه» به آن اشاره مي كند. از ديگر مفاهيم مي توان به «عضّ اليد» كنايه از پشيماني و «غرابيل الحديث» كنايه از عدم راز داري و «ناصح الشّظا» كنايه از حيوان اسب و «طامس الآثار» كنايه از سرزمين بيابان و بي آب وعلف اشاره كرد. همه ي اين تعابير كه لازم و يا به عبارتي (بايسته) نام دارند چنان هنرمندانه به كار رفته اند كه گويي مخاطب با چشم خود در حال نظاره ي آن ها است. همه ي اين لوازم به كار رفته توسط شاعر چنان تطابق و ارتباطي با ملزوم دارند و به شكلي شاعرانه بيان شده اند كه ارتباط بين لازم و ملزوم توسط مخاطب به راحتي قابل درك و فهم است؛ چرا كه شاعر ارتباط بين دو عنصر در كنايه يعني (لازم و ملزوم) را به بهترين شكل بيان كرده است. در اين مقاله با رويكرد توصيفي و تطبيقي سعي در بيان زيبا شناسي كنايه در اشعار اين شاعر عباسي شده است.