بررسي تاثير چشمه‌هاي غباري بر ويژگي‌هاي اپتيكي و فيزيكي ذرات غبار معلق در جو منطقه خاورميانه

Investigating the impacts of dust sources on the optical and physical properties of dust aerosols for the Middle East area

داده­ هاي ميانگين روزانه ايستگاه شيدسنجي Solar village  در شبه جزيره عربستان براي بازه زماني 2001-2015 مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به مقادير حدي انتخابي براي بخش درشت­ دانه عمق اپتيكي هواويزها (AOD_coarse ≥ 0.25) و نماي آنگستروم (α ≤ 0.50)، تعداد 941 روز از كل روزها (3483) به عنوان روزهاي به شدت غباري انتخاب شدند. داده­ هاي ميانگين ماهانه ويژگي­هاي اپتيكي (مقدار ميانگين بخش­هاي حقيقي و موهومي ضريب شكست) و فيزيكي (مقدار ميانگين شعاع موثر) ذرات غبار براي روزهاي غباري محاسبه شدند. مشاهده شد كه در ماه­هاي گرم­تر (سردتر) سال شاهد افزايش (كاهش) هر سه پارامتر هستيم. تنها استثناء دو ماه متوالي دسامبر و ژانويه هستند كه براي آنها اندازه ذرات شبيه ماه­هاي سردتر و ضريب شكست شبيه ماه­هاي گرم­تر مي­باشد. با توجه به نتايج رديابي رو به عقب مدل هواشناسي HYSPLIT سه مسير اصلي انتقال غبار به محل ايستگاه شناسايي شدند: انتقال غبار از چشمه­هاي غباري منطقه بين­النهرين (بخش شرقي شبه جزيره عربستان) در ماه­هاي گرم­تر (سردتر) سال به همراه انتقال غبار از صحراي شمال آفريقا در ماه­هاي دسامبر و ژانويه. بنابراين نتيجه­گيري شد كه ذرات غبار مربوط به چشمه­هاي ناحيه بين­النهرين درشت­تر و جذب بيشتري از غبار چشمه­هاي شبه جزيره عربستان دارند.

The daily average data of the Solar village sunphotometer station was studied from 2001 to 2015. According to the selected threshold values for the coarse mode aerosol optical depth (AOD_coarse ≥ 0.25) and the Angstrom exponent (α ≤ 0.50), 941 days out of the all days (3483) were selected as dusty days. Monthly average data of optical (average value of real and imaginary parts of the refractive index) and physical (average value of effective radius) properties of dust particles were calculated for dusty days. In the warmer (colder) months of the year, we see an increase (decrease) in all three parameters. The only exceptions are the two consecutive months of December and January, for which the particle size is similar to the colder months and the refractive index is similar to the warmer months. According to the backward trajectory products of the HYSPLIT meteorological model, three main paths of dust transfer to the station were identified: Dust transfer from the dust sources of the Mesopotamian region (eastern parts of the Arabian Peninsula) to the station in the warmer (colder) months along with the transfer of dust from the Saharan desert in December and January. So, it was concluded that the dust particles related to the sources of the Tigris-Euphrates basin are more coarser and more absorbent than the dust of the sources in the eastern parts of the Arabian Peninsula.