استفاده از مدل سيگموئيدي در كمي سازي تغييرات جوانه زني بذور زوال يافته شكرتيغال (Echinops spp) در پتانسيل هاي اسمزي مختلف

Use of sigmoid model in quantifying germination changes of decayed Echinops spp seeds at different osmotic potentials

شكرتيغال گياهي يكساله با خواص داروئي ارزشمند است كه توسط بذر در طبيعت تكثير مي شود. متأسفانه مطالعات بسيار محدودي بر روي ويژگي هاي جوانه زني بذر اين گياه صورت گرفته است. در اين پژوهش پاسخ جوانه زني بذرهاي زوال يافته شكرتيغال به پتانسيل هاي اسمزي با استفاده از مدل هاي غير خطي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان مطالعه شد. تيمارهاي آزمايشي شامل زوال در رطوبت نسبي 100درصد و دماي 40 درجه سلسيوس در 5 سطح (عدم زوال،96،72،48،24 ساعت زوال) و پتانسيل هاي اسمزي در هفت سطح (شاهد،2/0-، 4/0-،6/0-،8/0-،1-،2/1- مگاپاسكال) بود. براي اعمال تنش اسمزي، از محلول پلي‌اتيلن گلايكول 6000 و براي كمي سازي سرعت، درصد جوانه‌زني و طول گياهچه از مدل هاي سيگموئيدي سه پارامتره استفاده شد. نتايج نشان داد، اثر متقابل زوال و پتانسيل اسمزي بر درصد، سرعت جوانه‌زني و طول گياهچه شكرتيغال معني دار بود. درصد و سرعت جوانه زني تا 72 ساعت زوال افزايش يافته، ولي در 96 ساعت كاهش پيدا كرد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه احتمالا درجاتي از كمون در بذرهاي شكرتيغال تازه برداشت شده وجود دارد چرا كه كه تيمار زوال تا سطح 72 ساعت در اين گياه موجب بهبود جوانه‌زني و آستانه تحمل به تنش اسمزي مي شود و به نوعي حالت پس رسي براي بذر ايجاد مي شود. اما در صورت افزايش زمان تيمار زوال به 96 ساعت، نهايتا كيفت بذر كاهش مي يابد.