آداب و رسوم مربوط به عزاداري دهۀ محرّم در شهداد

Customs related to the mourning period of Muharram in Shahdad

مقدمه: آنچه كه به عنوان آداب و رسوم مي‌شناسيم مجموعه‌اي از رفتارهاي جمعي افرادي است كه جامع‌پذيري يكساني را داشته‌اند و به صورت يك قوم گرد آمده‌اند. گوناگوني بين باورهاي اقوام، آداب و رسوم متفاوت را به‌وجود مي‌آورد و شناخت همين تمايزها ما را به شناخت حوزه‌هاي زيستي مي‌رساند. شهدادِ كرمان يكي از قديمي‌ترين شهرهاي ايران است كه با تاريخي هزاران ساله داراي فرهنگي غني و كهن مي‌باشد كه طيّ روزگاراني مديد شكل گرفته و شناخت ابعاد مختلف آداب و رسوم مردمان اين ديار، مي‌تواند اطّلاعات برجسته‌اي از مردم‌شناسي اين خطّه را به ما ارزاني دارد. داده‌ها و روش تحقيق: داده‌هاي تحقيق به شيوۀ كتابخانه‌اي و ميداني گردآوري شد. در شيوۀ ميداني به مصاحبه با افراد محلّي مطلع پرداخته شد. به‌علاوه در روزهاي عزاداري آداب و رسوم مربوط به اين آئين از نزديك رصد شد. همچنين فيلم مستند مافه ساخته آقاي ميرحسيني كه دربارۀ همين موضوع مي‌باشد نيز مشاهده شد و با آقاي ميرحسيني مصاحبه‌اي صورت گرفت. در نهايت، اطلاعات به دست آمده به‌صورت توصيفي – تحليلي مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: عزاداري از آن جهت كه رفتاري اجتماعي است مي‌تواند در هر منطقه به شكلي بروز كند و بين هر قوم بسته به آداب و رسوم متفاوت باشد. شهداد نيز به جهت قدمت تاريخي داراي آداب و رسومي متمايز است. عزاداري به عنوان بخشي از آداب و رسوم اقوام، همواره با باورها و رفتارهاي اجتماعي همراه بوده است و شناخت چگونگي انجام اين مراسم مجموعه‌اي غني از اطّلاعات مردم‌شناسي را در اختيار ما قرار مي‌دهد. نتيجه‌گيري: معرفي عزاداري دهۀ محرّم شهداد كه به شكلي خاص و متفاوت از كرمان است مي‌تواند به جذب گردشگر و رشد اين صنعت در اين شهر ياري رساند. مراسم دهۀ محرّم در شهداد مهم‌ترين رسم در آداب و رسوم اين شهر است و برپا داشتن آن، داراي ارزش و اهميّت بسيار زيادي مي‌باشد كه از حيث اهميّت با هيچكدام از رسوم موجود در اين شهر، برابري نمي‌كند.

Introduction: What we know as customs is a set of collective behaviors of people who have the same comprehensiveness and have gathered as a nation. The variety of ethnic beliefs creates different customs and traditions, and the knowledge of these distinctions leads us to the knowledge of biological domains. Shahdad is one of the oldest cities in Iran, which has a rich and ancient culture with an ancient history, which has been formed over a long period of time, and knowing the different aspects of the customs of the people of this country can provide us with outstanding information about the anthropology of this region. Data and method: The research data was collected in a library and field method. In the field method, interviews were conducted with knowledgeable local people. In addition, during the days of mourning, the customs related to this ritual were observed closely. Also, the documentary film Mafe made by Mr. Mirhosseini, which is about the same topic, was also watched and an interview was conducted with Mr. Mirhosseini. Finally, the obtained information was analyzed in a descriptive-analytical way. Results: Mourning is a social behavior and it can be different for each region and different between each nation depending on customs. Shahdad also has distinctive customs due to its historical antiquity. Mourning, as a part of ethnic customs, has always been associated with social beliefs and behaviors, and knowing how to perform this ceremony provides us with a rich collection of anthropological information. Conclusion: Introducing the mourning of Shahdad s Muharram decade, which is special and different from Kerman, can help to attract tourists and the growth of this industry in this city. The Muharram Decade ceremony in Shahdad is the most important ritual in the customs of this city, and holding it has great value and importance, which in terms of importance is not equal to any of the customs in this city.