ارائه رويكرد مدل سازي عامل بنيان براي بررسي اثر برنامه هاي آموزشي ماليات بر تمكين ماليات

An agent-based modeling approach for understanding the effect of a tax training program on tax compliance

درآمد هاي مالياتي از انواع درآمد ها در هر دولتي مي‌باشد كه مي تواند مهم ترين منبع تأمين مخارج جاري دولت باشد. دولت ها براي افزايش سهم ماليات از كل بودجه، همواره با چالش مواجه بوده اند چرا كه نگاه سازمان مالياتي براي افزايش تمكين ماليات و در نتيجه افزايش درآمد هاي مالياتي، افزايش نرخ ماليات و ايجاد جريمه هاي مختلف در صورت عمل نكردن به تعهدات بوده است اما اين راهكار، راهكار اصلي نمي‌باشد. يكي از عواملي كه اخيرا در اين خصوص مطرح شده است تمكين ماليات از طريق آموزش و فرهنگ سازي مي‌باشد. به نظر مي-رسد مهم ترين نتيجه آموزش مؤديان، بهبود تمكين ماليات باشد. براي تشخيص اثرات برنامه هاي آموزشي بر تمكين ماليات ، رويكرد مدلسازي عامل بنيان به كار گرفته شده است. اين تحقيق از نوع كاربردي مي‌باشد و جامعه آماري آن را اشخاص حقيقي شهر تهران تشكيل مي‌دهند و با بررسي مقالات در پايگاه‌هاي علمي خارجي و داخلي در زمينه‌ي تحقيق، عامل‌ها شناسايي گرديده و از طريق پايگاه داده سازمان مالياتي و پرسشنامه طي بازه زماني 1396 لغايت 1400، اطلاعات مورد نظر گردآوري شده است. عامل‌ها، ارتباط بين آن‌ها و ارتباط عامل‌ها با محيط شناسايي گرديده و در نهايت مدلسازي عامل بنيان انجام شده است. نتايج حاكي از آن است كه دوره هاي آموزشي برگزار شده براي هر مؤدي مي تواند ادراك آن مؤدي از ميزان مالياتي كه به آن تعلق گرفته را كاهش داده كه در نتيجه منجر به تمكين ماليات گردد.