بيع متقابل و انواع آن در حقوق تجارت بين الملل

در روزگار ما تجارت بين المللي در پرتو تحولات گوناگون در نظام هاي ملي و جامعه جهاني بسيار شكوفا شده است. بيع متقابل نيز به عنوان يكي از نهادهاي مهم آن چهره يافته است. اين پژوهش كه با روش توصيفي-تحليلي نگاشته شده درصدد است بدين پرسش پاسخ دهد كه بيع متقابل و گونه هاي آن در حقوق تجارت بين الملل چيست؟ كشورهاي نفت خيز همانند ايران براي پيشبرد منافع خود در صنعت نفت وگاز نيازمند انعقاد قراردادهاي نفتي هستند. قراردادهاي بيع متقابل، قراردادهاي توليدي و مشاركتي مهم ترين قراردادهاي پيش گفته است. بيع متقابل قراردادي لازم و بلندمدت است كه ميان كشور نفت خيز ميزبان و طرف ديگر منعقد و موضوع آن تجهيزات، دانش فني و فراهم آوردن تسهيلاتي براي توليد در كشور واردكننده است. گونه هاي بيع متقابل عبارت از نسل هاي اول، دوم و سوم آن است و حقوق تجارت بين الملل در آستانه پديداري نسل چهارم اين قرارداد قرار دارد. قراردادهاي بيع متقابل در صنايع نفت و گاز ايران پيامدهاي سازنده اي را همانند بازپرداخت هزينه از محل درآمدهاي نفت و گاز و حفظ حاكميت دولت و شركت ملي نفت ايران بر منابع نفتي و گازي به همراه دارد. اين پژوهش دريافته است كه بيع متقابل در پرتو تصويب قوانين گوناگون و نيز تكامل آن در چهره نسل هاي سه گالنه خود تاكنون و احتمالا رخداد نسل چهارم، يكي از مهم ترين نهادهاي حقوق تجارت بين الملل و حقوق نفت و گاز ايران است.