سيره اقتصادي امام علي (ع) در نهج البلاغه

مقاله‌ حاضر با عنوان‌ سيره اقتصادي امام علي (عليه‌ السلام‌) در نهج البلاغه بـا هدف‌ كشف‌ و توصيف‌ سيره‌ اقتصادي آن حضرت‌ در حوزه‌ اقتصاد و معيشت مي‌ باشد. براي دسـتيابي‌ به‌ اين‌ هدف‌ از روش‌ مطالعه‌ اسنادي و كتابخانه‌ اي در منابع‌ تاريخي‌ و روايي‌ استفاده‌ شـده‌ است‌. انديشه‌هاي اقتصادي امام علي‌(ع) ملهم‌ از قرآن، كتاب مقدس مسلمانان و سنت‌ پيامبر اسلام(ص) است‌ و به‌عنوان الگويي‌ براي جوامع‌ و حكومت‌هاي اسلامي‌ مي‌باشد. امام علي(عليه‌ السلام‌) با اولويت بخشي به جرايم اقتصادي و انجام اقدامات پيشگيرانه، تأسيس نهادهاي نظارتي، اتكا به گزارش هاي مردمي و در نهايت استفاده از ابزارهاي سركوبگرانه، به مبارزه اي گسترده با مفاسد اقتصادي موجود در جامعه خود دست زد. رفتار و نگرش سياسي ايشان به گونه اي بوده است كه نه فقط براي مسلمانان بلكه براي تمام دوره ها و حكومت ها به مثابة الگويي به كار گرفته مي شود تا بشر به واسط ة آن مسير سعادت و خوش بختي را طي كند. رفتارها و ويژگي هايي مانند صراحت، پاسخ گويي و حساب پس دهي، حاكميت عامه، عدالت و برابري، انتخابات آزاد، شايسته سالاري، و حاكميت قانون، كه امروزه مورد توجه بسياري از انديشمندان حوزه هاي اقتصادي، علوم اجتماعي و سياسي قرار گرفته اند، در انديشة هاي اين حوزه هاي آن امام جايگاه ويژه اي داشته اند. نتايج‌ پژوهش حاكي‌ از آن است‌ كه‌ رعايت‌ اين دستورالعمل ها، نويد بخش‌ يك‌ جامعه‌ اسلامي‌ مطابق‌ با ديدگاه هاي امام علي‌(ع) در نهج‌البلاغه‌ مي‌باشد. جامعه‌اي كه‌ در آن حقوق افراد مطابق‌ با استحقاق آنها تأمين‌ شود، فقر و مفاسد اقتصادي در جامعه‌ وجود نداشته‌ باشد و همه‌ مردم داراي يك‌ زندگي‌ سالم در دنيا و آخرت باشند.