مقايسه اثر دوركنندگي گوگرد، مخلوط كائولين-گوگرد و حشره‌كش مالاتيون بر روي حشرات كامل مگس ميوه مديترانه اي ceratitis capitata(wiedemann) در شرايط باغي

Comparing the removal effect of sulfur, kaolin-sulfur mixture and malathion insecticide on whole insects of Mediterranean fruit fly ceratitis capitata (wiedemann) in garden conditions

آلودگي محيط زيست، مقاومت آفات به سموم شيميايي و افزايش جمعيت آن ها،امراض و مشكلات ناشي از استفاده بي رويه سموم شيميايي همگي دست به دست هم داده تا بكارگيري روش هاي كم خطر و همسو با كنترل تلفيقي آفات (IPM) مورد توجه قرار گيرد. لذا از هدف اين تحقيق ارزيابي تاثير گوگرد، كائولين- گوگرد، مالاتيون بر كاهش خسارت مگس ميوه مديترانه‌اي در مقايسه با شاهد (آب‌پاشي) انجام شد. يك قطعه باغ نارنگي (نوع مياگاوا، پايه سيترنج) به مساحت يك هكتار شامل 1200 اصله درخت با فواصل كاشت يكسان 5 متر روي پشته و فاصله بين 2 پشته حدود 5/5 متر مي باشد، سن درختان 10 سال و ارتفاع درختان 2 متر با سابقه آلودگي به مگس ميوه مديترانه‌اي در شهرستان‌ ساري انتخاب شد. رقم درختان در باغ مورد مطالعه مياگاوا بود. آزمايش درقالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در تابستان و پائيز 1400 به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايش شامل گوگرد مايع ( با غلظت 3 در هزار)، كائولين 5% - گوگرد مايع ( با غلظت 3 در هزار)، مالاتيون با غلظت دو در هزار شاهد (آب‌پاش) بودند. عمليات پاشش با استفاده از سمپاش موتوري لانس‌دار و پس از كاليبره كردن سمپاش انجام شد. بين هر تيمار فاصله مناسب براي جلوگيري از اثر تيمار مجاور بين هر تيمار در عرض و طول بلوك يك رديف درخت و بين هر بلوك دو رديف درخت به عنوان فاصله در نظر گرفته شد در هر تيمار تعداد 15اصله درخت در نظر گرفته و به مدت 5 هفت و هفته‌اي يكبار كار پايش انجام شد. درختان موردنظر جهت انجام محلول‌پاشي با اسپري در 5 رنگ مختلف علامت گذاري شدند. در هر نوبت آماربرداري تعداد ميوه‌هاي ريزش كرده پاي درخت كه علائم آلودگي به مگس ميوه را داشتند و همچنين ميوه‌هاي روي درخت كه علائم تخمريزي مگس ميوه روي آن‌ها مشهود بود، شمارش و ثبت شدند. تجزيه واريانس دادهها با استفاده از نرم‌افزار spss و مقايسه ميانگين داده‌ها با كمك آزمون چند دامنه‌اي دانكن انجام شد. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه در تمامي هفته‌هاي نمونه‌برداري پس از اعمال تيمارها، تيمارهاي به كار گرفته شده نسبت به شاهد از نظر تعداد ميوه‌هاي آلوده و كاهش خسارت اختلاف معني‌داري داشتند. كمترين تعداد ميوه‌هاي آلوده در تيمار كائولين- گوگرد و مربوط به هفته پنجم با ميانگين‌هاي 0/22±85/ 6عدد به ازاي هر درخت شمارش شد. همچنين تيمار گوگرد با ميانگين‌ 0/33±9/72 عدد به ازاي هر درخت از نظر كمترين تعداد ميوه‌هاي آلوده در رتبه دوم قرار گرفت. همچنين مقايسه كارايي تركيبات مورد مطالعه در باغ مورد مطالعه نشان داد كه تيمار كائولين- گوگرد به ترتيب با ميانگين‌هاي 1/33±19/62، 3/33±77/34، 3/65±68/40، 3/72±62/63، 4/36±77/82، 1/36±24/26، 3/12±61/94 و 2/61±68/06 درصد بيشترين كارايي را در بين تيمارها در زمان‌هاي نمونه‌برداري داشت. از طرف ديگر، تيمار گوگرد به ترتيب با ميانگين‌هاي 0/89±6/06، 1/23±33/48، 2/24±54/46، 3/03±41/31، 3.05±59/49، 0/68±8/01، 2/68±44/88 و 1/54±39/35 درصد از نظر كارايي بعد از تيمار كائولين- گوگرد قرار گرفت. بنابراين نتايج نشان داد كه كائولين – گوگرد مي‌تواند به عنوان جايگزين آفت‌كش‌ها در برنامه كنترل مگس ميوه مديترانه‌اي قرار گيرد.