مطالعه مورفومتري تخمدان طي تكوين پس از تولد در رت با استفاده از تكنيك استريولوژي

مقدمه: امروزه رت يكي از متداول ترين حيوانات آزمايشگاهي براي مطالعه دستگاه تناسلي مي باشد. مطالعات متعدد مورفومتري تخمدان رت با روش هاي معمول بافت شناسي و هيستومتري انجام شده است اما دو مشكل اساسي، مطالعات معمول ميكروسكوپي را تحت الشعاع قرار ميدهد؛ كاهش در اندازه و كاهش در بعد. استريولوژي علم تبديل اطلاعات دو بعدي به سه بعدي است و اطلاعات مورفومتري حاصل از آن داراي صحت و دقت است (۱) مواد و روش ها: در اين مطالعه، رت هاي نر و ماده بالغ نژاد ويستار براي جفت گيري درون قفس قرار گرفتند. پس از زايمان، از مواليد ماده آنها، پنج عدد رت در هر گروه ۰، ۷، ۱۴، ۲۱، ۳۵، ۴۵ و ۶۵ روزگي قرار داده شد كه پس از آسان كشي، از تخمدان آنها نمونه برداري گرديد. سپس تخمدان ها با استفاده از روش نمونه برداري تصادفي يكنواخت سيستماتيك و به روش ايزوتروپيك با استفاده از ميكروتوم برش داده شد و برش ها با استفاده از هماتوكسيلين ائوزين رنگ آميزي گرديد. سپس با كمك تكنيك استريولوژي، حجم كل تخمدان، كورتكس، مدولا و فوليكول ها با استفاده از سيستم شمارش نقطه اي از رابطه زير محاسبه شد (۲): v t (a/p) σp t: فاصله برش ها a/p: مساحت سطح نقاط p: مجموع نقاط برخورد حجم متوسط فوليكول ها نيز با استفاده از روش نوكلئاتور و فرمول زير محاسبه گرديد (۳): v ۴/۳πl۳ l: متوسط شعاع هاي فوليكول و اووسيت از مركز هسته نتايج: در گروه هاي ۰، ۷، ۱۴ و ۲۱ روزگي، در بين مدولا و كورتكس هيچ مرزي مشاهده نشد اما اين مرز در گروه هاي ۳۵، ۴۵ و ۶۵ روزگي وجود داشت. در رابطه با حجم مدولا، گروه ۶۵ روزگي اختلاف معنا داري با گروه ۴۵ روزگي يا ۳۵ روزگي نداشت اما اين حجم در بين گروه ۴۵ روزه با ۳۵ روزه واجد اختلاف معني دار بود. در رابطه با فوليكول ها، در بدو تولد فقط فوليكول هاي بنيادين و اوليه وجود داشت. در روز ۱۴، فوليكول هاي ثانويه مشاهده شدند و در روز ۳۵، اولين فوليكول گراف مشاهده گرديد. كمينه حجم كسري فوليكول ها در روز ۰ بود و بيشينه آن در روز ۴۵ قرار داشت. نتيجه گيري: مرز بين كورتكس و مدولا در زماني بين ۲۱ تا ۳۵ روزگي به وجود مي آيد كه تقريبا همزمان با پيدايش اولين فوليكول گراف مي باشد..