پايش ميزان نسخه برداري ژن‌ شوك حرارتي ۶۰در بزهاي سانن آبستن و بزغاله هاي نوزاد در پاسخ به تجويز خوراكي نانوذره سلنيوم و سلنيت سديم طي دوره انتقال

بزغاله ‌ها در روزهاي نخست زندگي و به ‌خصوص در روز تولد، درجاتي از استرس اكسيداتيو را در كنار كمبود ظرفيت مناسب آنتي ‌اكسيداني تجربه مي‌كنند، كمااينكه بارداري و شيرواري در بزها موجب بروز استرس‌هاي اكسيداتيو مي ‌شوند. سلنيوم يكي از عناصر با اثرات آنتي ‌اكسيداني شناخته شده است كه به نظر مي‌رسد در تنظيم بيان ژن پروتئين ‌هاي شوك حراراتي به ‌ويژه پروتئين شوك حرارتي ۶۰(hsp۶۰) كه نقش مهمي در جلوگيري از تجمع پروتئين ‌هاي آسيب ديده، اصلاح تاخوردگي پروتئين ‌ها، كمك به تاخوردگي صحيح پروتئين ‌هاي تازه و نيز جلوگيري از مرگ برنامه ‌ريزي شده بازي مي ‌كند، دخالت دارد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر پايش تغييرات ميزان نسخه ‌برداري از ژن hsp۶۰ در بزهاي نيز نتاج آن‌ها تحت تأثير تجويز خوراكي نانوذرات سلنيوم و سلنيت سديم در دوره انتقالي در بزهاي آبستن بود. ۲۴ بز سانن آبستن به صورت تصادفي به گروه ‌هاي ۸تايي تيمار ۱ (نانوسلنيوم)، تيمار ۲ (سلنيت ‌سديم) و شاهد (آب‌م قطر) تقسيم شدند. مداخله روزانه به مدت ۱۰ روز، از ۲۱ روز پيش از زايمان، با دوز mg/kg ۰۵/۰ به صورت خوراكي انجام شد. نمونه ‌برداري از خون بزها از دو هفته پيش از زايمان تا دو هفته پس از آن و در بزغاله ‌ها از روز تولد تا سن ۱۴ روزگي، به ‌صورت هفتگي انجام شد، و ميزان نسخه ‌برداري از ژن پروتئين ‌هاي شوك حرارتي به روش real-time pcr تعيين شد. نتايج نشان داد نسخه ‌برداري از hsp۶۰ در بزهاي شاهد در روز زايمان و روز هفتم پس از آن دچار افزايش شديد شده و در بزغاله ‌هاي شاهد نيز در روز تولد و هفت روزگي به ‌طور معني ‌دار بيشتر از سن چهارده روزگي بود، اما در بزها و بزغاله ‌هاي گروه ‌هاي تيمار، ميزان نسخه ‌برداري از hsp۶۰ در روزهاي يادشده به ‌طور معني ‌دار كمتر از شاهد بود، درحالي‌كه بين تيمارها اختلافي وجود نداشت (۰۵/۰p ). بر اساس نتايج پژوهش حاضر مي‌توان اذعان كرد كه تجويز مكمل ‌هاي سلنيوم در دوره انتقال بزهاي نژاد سانن، موجب تضعيف و كنترل نسخه ‌برداري از hsp۶۰ در لوكوسيت ‌هاي خون مادران و نوزادان در روز زايمان مي ‌شود، كه نشان از اثرات آنتي ‌اكسيداني مناسب اين عنصر براي كمك به مقابله بدن در برابر استرس زايمان و آغاز شيرواري در مادران و استرس تولد و تنش ‌هاي محيطي در روزهاي نخست زندگي در نوزادان دارد. هم‌چنين تجويز نانوذرات سلنيوم در دوره انتقالي به بزهاي نژاد سانن در عين سميت كمتر، اثرات مناسب ‌تري در مقايسه با سلنيت سديم بر تنظيم نسخه ‌برداري از ژن hsp۶۰ در بزها و نتاج آن‌ها در حوالي زايمان دارد.