مقايسه ميزان باروري ميش هاي نژاد كرماني در تلقيح لاپاراسكوپي با جفت گيري طبيعي در فصل غير توليد مثلي در برنامه همزماني فحلي

در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي داﻣﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﺶ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﯽ رﺳند و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﺼﻠﯽ دارﻧﺪ، ﺑﺎرور ﮐﺮدن ﺣﯿﻮان ﺧﺎرج از ﻓﺼﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ حائز اهميت مي باشد. ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺮدن ﻓﺤﻠﯽ ﯾﮑـﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻬﻢ ارﺗﻘﺎء ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. اين مطالعه باهدف مقايسه ميزان باروري ميش هاي نژاد كرماني در تلقيح لاپاراسكوپي با جفت گيري طبيعي در فصل غير توليد مثلي در برنامه همزماني فحلي انجام شد. تعداد ۱۴۸ راس ميش در بازه ي ۲-۷ سال و ۳۰-۵۴ كيلوگرم به صورت تصادفي ساده در يك گله واقع در استان فارس شهرستان ني ريز در مدت ۳۵ روز مورد بررسي قرار گرفت. به منظور همزمان سازي فحلي به مدت ۱۲ تا ۱۴ روز اسفنج گذاري انجام شد. همزمان با برداشت اسفنج ميزان ۴۰۰ واحد هورمون ecg تزريق شد. عمليات تلقيح مصنوعي لاپاراسكوپي ۵۲ ساعت پس از برداشت اسفنج و تزريق هورمون انجام شد. پيش از انجام لاپاراسكوپي ميش ها ۲۴ ساعت پرهيز آب و غذا داشتند. تنها ميش هاي مناسب و رحم هاي آماده( ۸۸ راس ميش و اسپرم با نژاد هاي aramis و able ) تلقيح شدند. رحم ميش فحل صورتي رنگ، ادماتوز و قوام داربودند. ميش هايي كه با تلقيح لاپاراسكوپي آبستن نشدند قوچ اندازي شده (۶۰ راس ميش و اسپرم با نژاد هاي adventure و armando) و جفت گيري طبيعي انجام شد. سپس در ۴۵ روزگي از تلقيح با استفاده از دستگاه سونوگرافي آبستني در ميش ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد، نرخ باروري در روش لاپاراسكوپي ۱۴.۸ درصد و در روش جفت گيري طبيعي (قوچ اندازي) ۶۵ درصد بود. بين دو روش اختلاف آماري معني داري مشاهده شد (۰.۰۵ p )، فاكتورهاي بسياري اثرات ecg را تحت تاثير قرار مي دهد كه از جمله دوز دارو، زمان تجويز دارو و فصل را مي توان نام برد. در ميش هاي نژاد دنبه دار ايراني، تزريق ecg به ويژه با دوزهاي بالا سبب افزايش دوقلوزايي و بره زايي مي شود. نتايج حاصل از ميانگين سن و وزن ميش هاي مورد مطالعه نيز به ترتيب ۱.۲۳ #۱۷۷;۴.۰۵ و ۴.۷۱ #۱۷۷;۳۹.۶۷ بودند. ﻧﮋاد، ﺳﻦ و ﻧﻤﺮه وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪني از دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻣﺼﻨﻮعي مي ﺑﺎشند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ به ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﺎزي فحلي و ﻻﭘﺎراﺳﻜﻮپي و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ همزمان سازي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، درﺻﺪ ﺑﺎروري ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ، عدم فحلي ميش ها و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻧﺸﺪن آﻧﻬﺎ ﺧﺴﺎرات اقتصادي فراواني در پي دارد.