نقش اخلاق در توسعه و پيشرفت فناوري‌هاي نوين

The role of ethics in the development and progress of new technologies

پژوهش حاضر ميكوشد نقش «اخلاق» در «توسعه و پيشرفت فناوريهاي نوين» را بررسي كند. و به اين سؤال اساسي پاسخي درخور دهد كه اخلاق در توسعه و پيشرفت فناوري هاي نوين چه جايگاه و نقشي دارد؟ براي سخن گفتن از نقش «اخلاق» در «توسعه و پيشرفت فناوريهاي نوين» راهي جز آن نداريم كه معناي موجود از اصطالحات «اخلاق»، «توسعه» و «فناوري» را مشخص كنيم. اخلاق به عنوان مبنايي ترين اصل در توسعه فناوري ها به حساب مي آيد همچنان كه توسعه فرهنگي مبناي توسعه فناوري ها به حساب مي آيد. تنها اخلاقي كه ميتواند انسان را به سعادت رهنمون سازد اخلاق ديني (اسلامي) است نه مكاتب اخلاقي كه در غرب توسط انديشمندان اخلاقي ارائه گرديده است. در اخلاق اسلامي نيز عدالت فردي و اجتماعي به عنوان مبنايي ترين فضيلت آمده است، بدين معني كه اگر چنانچه بتوان آحاد جامعه اسلامي را متعلق به فضيلت عدالت نمود درواقع يافته ايم. بر اين اساس در پژوهش پيش رو برانيم تا با بررسي مهمترين چالش هاي ايجاد شده از سوي فناوري هاي به توسعه حقيقي يا ايده آل دست نوين، به نقش و كاركرد اخلاق فناوري در حل اين چالش ها بپردازيم. مسئله اي كه در تحقيقات پيشين كمتر مورد توجه قرار گرفته است چرا كه اكثر مطالعات در اين حيطه متمركز بر مسائل حقوقي و تنظيم گيري بوده و كمتر از ديدگاه اخلاقي به اين چالش ها پرداخته اند. جهت نيل به هدف است و منابع كتابخانه اي و مراجعه به اسناد، ابزار تحليل و تبيين بوده اند. براساس يافته ها ميتوان پژوهش از روش تحقيق كيفي بهره گرفته شده اخلاق و فناوري را دو بال تكامل محسوب نمود. در كل، جلوگيري و كاهش جنبه هاي منفي فناوري هاي نوين از سه طريق فناوري، قانون و تدريج ميتواند در فرهنگ و ارزش هاي افراد رسوخ ميشود كه به پذير است كه در اين بين روش اخلاقي روشي عادي محسوب اخلاق امكان كرده و موجب كاهش اثرات منفي گردد. با رشد فناوري هاي نوين، بايستي اخلاق هم توسعه يابد.