مطالعه اپيدميولوژيك مصرف متيل‌فنيدات (ريتالين) در شمال غربي ايران (شهر اروميه) در سال ۲۰۲۲

مقدمه وهدف: سوء استفاده از متيل‌فنيدات در بين جوانان يك مشكل رايج است و شيوع مصرف آن در ايران بالاست. با توجه به كمبود اطلاعات در مورد مصرف اين دارو در شهر اروميه، در اين مطالعه براي اولين بار به بررسي اپيدميولوژي آن در بين مراجعين به معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اروميه مي‏پردازيم. روش كار: داده هاي اين مطالعه مقطعي از دي ماه سال ۲۰۲۱ تا خرداد ماه ۲۰۲۲ از بيماران ثبت شده در سازمان غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اروميه گردآوري شد. شيوع مصرف قانوني دارو در شهر اروميه برآورد شده و فراواني مصرف آن به تفكيك متغيرهاي دموگرافيك توصيف گرديد. ارتباط مصرف دارو با ساير متغيرها با استفاده از آزمون كاي-مربع و آزمون دقيق فيشر بررسي شد. براي بررسي تأثير سن و جنسيت بر سطح مصرف دارو، مدل رگرسيون لجستيكي مرتبه‌اي استفاده شد. سطح معنادار كمتر از 05/0 به عنوان سطح معنادار آماري در نظر گرفته شد و تمام تحليل‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري STATA نسخه 15 انجام شد. يافته‌ها: در مجموع 473 نفر در اين فاصله زماني براي دريافت ريتالين مراجعه كرده بودند كه از اين تعداد 314 نفر (3/66 درصد) مرد بودند. شيوع مصرف قانوني دارو در نيمسال تحت مطالعه 119 در صد هزار نفر بود. اكثر افراد (4/64 درصد) زير 20 سال بودند كه حدود 80 درصد آنان به علت ADHD ADD اين دارو را مصرف كرده بودند. دانشجويان برخلاف ساير مقاطع تحصيلي بيشتر 34 ( 7/55) به هدف كنترل استرس و تمركز مطالعه به مصرف دارو روي آورده بودند (001/0 p). نتيجه‌گيري: با توجه به شرايط فرهنگي و اجتماعي ايران و همچنين شره اروميه، شيوع واقعي مصرف دارو بسيار بيشتر از مقدارگزارش شده است. اپيدميولوژي اين پديده در دو جنس و گروه‌هاي سني متفاوت بوده و علت شناسي هر زير گروه بايد اختصاصي بررسي شود. براي ديدن حجم واقعي اين مشكل در شهر اروميه نياز به مطالعات گسترده‌تري داريم.