اصالت‌سنجي زعفران با استفاده از ژن‌هاي اختصاصي براي اولين بار در ايران

مقدمه و هدف: زعفرانcrocus sativus بعنوان گرانترين ادويه جهان، باعث شده كه برخي از افراد سودجو با تهيه زعفران تقلبي و عرضه آن به بازار به منافعي دست يابند. مطالعات قبلي از نشانگرهاي مولكولي براي شناسايي تقلبات زعفران استفاده كردند كه اختصاصيت كمتري دارند و ممكن است با توجه به تنوع گونه‌ها خطا داشته باشد. در اين تحقيق براي اولين بار در ايران، اصالت‌سنجي زعفران با استفاده از ژن‌هاي اختصاصي زعفران، گلرنگ، ذرت و زردچوبه با روش PCR صورت گرفت. روش كار: پرايمرهاي اختصاصي از زعفران، گلرنگ، ذرت و زردچوبه طراحي شد به نحوي كه هر پرايمر اختصاصا DNA همان گونه را شناسايي كرده و به گونه‌هاي ديگر متصل نمي‌شود. لذا وجود يا عدم وجود باند محصول PCR نوع تقلب زعفران را مشخص مي‌كند. روش كار به اين صورت است كه آزمون PCR براي DNA استخراج شده از نمونه زعفران با پرايمرهاي اختصاصي انجام شده و پس از الكتروفورز ژل آگارز، از روي باندهاي حاصل اصالت زعفران تعيين مي‌شود. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه پرايمرهاي اختصاصي زعفران فقط به DNA زعفران متصل مي‌شود و به DNA گلرنگ، كاكل ذرت و زردپوبه متصل نمي‌شود. همچنين پرايمرهاي اختصاصي گلرنگ، ذرت و زردچوبه فقط به DNAهاي همان گياه متصل شده و تكثير صورت مي‌گيرد. بنابراين وجود باند با هر پرايمر در نمونه، حاكي از وجود همان گياه خواهد بود و اگر نمونه فقط با پرايمر زعفران باند دهد يعني خالص بوده و تقلب يا اختلاطي ندارد. نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر براي اولين بار در ايران توانست اصالت نمونه‌هاي زعفران را با استفاده از پرايمرهاي اختصاصي ژن‌هاي اختصاصي زعفران، گلرنگ، ذرت و زردچوبه با آزمون PCR تعيين نمايد كه منجر به كسب گواهي ثبت اختراع ملي و اخذ مجوز سازمان غذا و دارو گرديد.