اندازه گيري ميزان اكراتوكسين A در دمنوش بابونه، چاي سياه و سبز، بررسي ميزان مواجهه و ارزيابي خطر در جمعيت ايراني

مقدمه و هدف: هدف از اين مطالعه تعيين ميزان اكراتوكسين A (OTA) به‌عنوان يك مايكوتوكسين سمي، در نمونه‌هاي چاي سياه، چاي سبز و دمنوش بابونه به‌دست‌آمده از بازارها و فروشگاه‌هاي اينترنتي ايران و سپس تخمين خطر سرطان‌زايي (MOE) و اثرات غير سرطان‌زايي (THQ) در پي مصرف اين چاي ها بود. روش كار: 97 نمونه چاي مختلف (شامل 56 نمونه چاي سياه، 20 نمونه دمنوش بابونه و 21 نمونه چاي سبز) پس از راه اندازي يك روش بهينه، آماده‌سازي و استخراج با حلال و خالص سازي توسط ستون‌هاي ايمونوافينيتي توسط كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا(HPLC) همراه با آشكارساز فلورسانس آناليز شدند. يافته ها: حد قابل‌اندازه‌گيري (LOQ) در چاي سياه، سبز و دمنوش بابونه به ترتيب 0.15، 0.25 و 0.25 ميكروگرم بر كيلوگرم به دست آمد. OTA در 65، 36 و 38 درصد از نمونه هاي دمنوش بابونه، چاي سياه و سبز به ترتيب با حداكثر سطح 47.7، 0.51 و4.7 ميكروگرم بر كيلوگرم مشاهده شد. همچنين ميانگين سطح OTA در نمونه‌هاي دمنوش بابونه، چاي سياه و چاي سبز به ترتيب 14.4±13.7، 0.1±0.17 و 1.2±2.2 ميكروگرم بر كيلوگرم گزارش شد. در نهايت در 40 درصد از نمونه‌هاي دمنوش بابونه و 19 درصد از نمونه‌هاي چاي سبز بيش از 2 ميكروگرم بر كيلوگرم OTA گزارش شد. نتيجه گيري: نتايج حاكي از آن است كه سطح OTA در نمونه‌هاي دمنوش گياهي بابونه ازنظر كيفيت محصولات نسبتاً بحراني است. مطالعه ارزيابي خطر نشان داد كه حتي در بدترين سناريو، مصرف چاي هيچ خطر جدي براي سلامت مصرف‌كنندگان ايراني ندارد. بااين‌حال، خطر نسبتاً بالايي از مواجهه با OTA كه در گروه 2B سرطان‌زايي طبقه‌بندي‌شده است، براي مصرف‌كنندگان طولاني‌مدت، كه حداقل چهار فنجان دمنوش بابونه با حداكثر سطح آلودگي در روز مي‌نوشند، وجود دارد. با توجه به ميزان بالاي آلودگي در نمونه‌هاي مورد تجزيه‌وتحليل در اين مطالعه و بر اساس مطالعات انجام‌شده در كشورهاي ديگر در همين منطقه، سطح OTA در نوشيدني‌هاي ايراني بايد از طريق غربالگري ارزيابي خطر مديريت شود. علاوه بر اين، وقوع هم زمان مايكوتوكسين ها بايد در مطالعات بيشتر بر روي انواع مختلف چاي موردبررسي قرار گيرد، زيرا حضور هم زمان مايكوتوكسين ها ممكن است اثر هم‌افزايي بر سميت هر يك از آن‌ها داشته باشد.