تهديد ايمني جوامع بشري با مصرف بي‌رويه آنتي‌بيوتيك‌ها

چكيده مقدمه و هدف: ميكروارگانيسم و انسان در طول تاريخ همواره در جنگ و جدال بوده‌اند. گاه ميكروارگانيسم پيروز گشته و همه گيري‌هاي مهلك بيماري‌هاي عفوني همچون طاعون، وبا، حصبه، مالاريا، آبله، تيفوس، آنفلوانزا، و... رخ داده است. در صده اخير به دليل كشف و استفاده از آنتي‌بيوتيك‌ها انسان برنده نبرد بوده است. كشف و استفاده روزافزون از آنتي‌بيوتيك‌ها در اواسط قرن بيستم ميلادي به اوج خود رسيد. بسياري از بيماري هاي ميكروبي تحت كنترل درآمدند ليكن با مصرف بي‌رويه مقاومت‌هاي آنتي‌بيوتيكي پديدار گشتند. هدف اين مطالعه بررسي بروز مخاطره ايمني براي جوامع انساني با مصرف بي‌رويه آنتي‌بيوتيك‌ها بود. روش كار: در اين پژوهش مقطعي پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر پزشكي از جمله پابمد، شبكه علوم، اسكوپوس و گوگل اسكولار با كليد واژگان آنتي‌بيوتيك، آنتي‌ميكروبيال، مقاومت، اكتشاف و ايمني به زبان‌هاي انگليسي و فارسي مورد جستجو قرار گرفتند. نتايج به دست آمده بررسي و محور زماني توصيفي اكتشاف و مقاومت‌هاي آنتي‌بيوتيكي ترسيم گرديد. يافته ها: اولين آنتي‌بيوتيك (پني‌سيلين) در سال 1929 توسط الكساندر فلمينگ كشف گرديد. سولفوناميدها در دهه 1930، آمينوگليكوزيدها و ماكروليدها در دهه 1940، ونكومايسين و لينزولايد در دهه 1950، كينولون‌ها در دهه 1960؛ سفالوسپورين‌ها در دهه 1980 كشف شده‌اند. بين سال‌هاي 1950 و 1960 به سال‌هاي طلايي اكتشاف آنتي‌بيوتيك‌ها مشهور گشت زيرا بيش از نيمي از داروهاي ضدميكروبي در آن سال‌ها شناسايي شده‌اند. پس از آن شاهد اكتشاف آنتي‌بيوتيك‌هاي معدودي همچون لووفلوكساسين در دهه 1990 و سفتارولين در دهه 2010 ميلادي بوده‌ايم. اولين مقاومت به پني‌سيلين در سال 1947 گزارش شد و بعد از آن به دليل تجويز و مصرف بي‌رويه و نابجاي آنتي‌بيوتيك‌ها، به تدريج مقاومت‌هاي ميكروارگانيسم‌ها به داروهاي ضدميكروبي گسترش يافت و امروزه شاهد بروز سويه‌هاي ميكروبي مقاوم به چند يا تمام آنتي‌بيوتيك‌ها هستيم. نتيجه‌گيري: مصرف بي‌رويه آنتي‌بيوتيك‌ها نه تنها باعث تحميل هزينه‌هاي هنگفت اقتصادي به نظام‌هاي سلامت جوامع مي‌گردد بلكه با بروز مقاومت‌هاي ميكروبي، درمان بيماري‌هاي عفوني رفته‌رفته دشوار گشته است. با توجه به شناسايي و عرضه تعداد انگشت‌شماري آنتي‌بيوتيك در چند دهه اخير، تجويز و مصرف بي‌رويه و غيرمنطقي آنتي‌بيوتيك‌ها مي‌تواند با به مخاطره انداختن ايمني انسان‌ها و حتي جوامع بشري، موجوديت حيات بشري در سال‌هاي نه‌چندان دور آينده را به مخاطره انداخته و موجب غلبه مجدد ميكروارگانيسم‌ها بر انسان و بروز انواع همه‌گيري‌هاي كشنده بيماري‌هاي عفوني شود. بنابراين براي پيشگيري از بحران هاي پيش رو بايد چاره اي انديشيد و به تجويز غيرمنطقي و مصرف بي‌رويه آنتي‌بيوتيك‌ها پايان داد.