بررسي خطاهاي دارويي بيماران بستري در بخش مراقبت ويژه يكي از بيمارستان هاي آموزشي شهر تهران

داروها شايع ترين مداخله ي باليني مورد استفاده هستند و حوادث نامطلوب دارويي شايعترين نوع خطاهاي پزشكي در مراكز مراقبتي اوليه و ثانويه به شمار ميروند.خطاهاي دارويي در ميزان مرگ و مير بيماران و همچنين مشكلاتي ازجمله افزايش طول مدت بستري در بيمارستان و افزايش هزينه ها تاثيرگذار هستند.انجام مطالعات برروي اشتباهات دارويي به علت تأثير اين نوع اشتباهات درافزايش مرگ و مير بيماران وهزينه هاي بيمارستاني اهميت ويژه اي پيدا نموده است. تداخلات دارويي به عنوان يكي از مهم ترين زيرمجموعه هاي اشتباهات دارويي شناخته مي شوند . در بخش مراقبت هاي ويژه به علت پيچيدگي هاي وضعيت بيمار، تعداد داروهاي تجويز شده، تغييرات مكرر در دستورات دارويي، نياز به دوز هاي مبتني بر وزن و ناسازگاري بالقوه داروهاي وريدي، ايمني دارو مي تواند به خطر بيافتد؛ لذا در اين مطالعه به بررسي اين مهم پرداخته شد. براي هر مريض از بدو ورود تا خروج از بخش، تمامي فعاليت هاي دارويي تحت نظر قرار گرفته و ثبت شد و در انتها داروهاي بيمار از نظر تداخل دارويي توسط منابع معتبر مورد بررسي قرار گرفت.داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 26 و آزمون Chi-square مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در اين مطالعه 248 پرونده ي بيماران بستري در بخش مراقبت ويژه مورد مطالعه قرار گرفت كه 135بيمار مذكر و 113 بيمار مونث بودند .اغلب بيماران مورد مطالعه در بازه سني 61 -80 سال بودند،165 بيمار مورد مطالعه ما درگير دو بيماري زمينه اي و بيشتر دربدو درمان بودند. 157 بيمار تحت تاثير خطاي حذف دارو تجويز شده در هنگام انتقال اطلاعات دارويي از پرونده به كاردكس قرار گرفت. 56 بيمار تحت تاثير خطاي فواصل مصرف دارو ، 81 بيمار تحت تاثير خطاي پايش دارويي ، 78بيمار تحت تاثير خطاي دوز دارو قرار گرفت .تداخلات دارويي ماژور در 6.5 % ، تداخل دارويي متوسط در 21 % ، تداخل دارويي مينور در %13.3 بيماران رخ داد . در بررسي رابطه ي بين تعداد دارو تجويز شده به بيمار با تعداد كل خطاي دارويي مندرج در پرونده بيمار ضريب همبستگي مثبت و معنادار بود (r = 0/503, P 0/001) و با افزايش تعداد دارو تجويز شده به بيمار، تعداد كل خطا دارويي افزايش يافته بود. ارتباط قوي و معني داري بين فوت شدن بيمار با تعداد خطاهاي دارويي وجود داشت.و همچنين در اين مطالعه رابطه معناداري بين دو متغيير تداخل دارويي با نتيجه درمان وجود داشت .به طوري كه 93.8 % از بيماراني كه تداخل دارويي ماژور داشته اند، فوت شدند . و تنها 30.6% از بيماراني كه تداخل دارويي نداشتند ،فوت شدند در مجموع بر اساس يافته هاي اين مطالعه شايع ترين خطاي رخ داده ، خطا در حذف دارو تجويزي در هنگام انتقال اطلاعات دارويي از پرونده به كاردكس بود.انتقال اطلاعات دارويي بيماران از پرونده به كاردكس يكي از زمان برترين و يكنواخت ترين كار براي پرستاران به حساب مي آيد و اين عمل تكراري باعث بروز خطاهاي دارويي حاصل از بي دقتي شده است. ميتوان در آينده با الكترونيكي كردن ثبت داروها و سيستم دارودهي توسط پرستاران خطاهاي دارويي حاصل از خطاهاي شناختي را كاهش دهيم در نتيجه اين مطالعه، افزايش اطلاعات دارويي كادر درمان در حفظ ايمني بيمار بسيار موثر است.و با برگزاري بيشتر كلاس هاي بازاموزي ميتوان اطلاعات دارويي كادر درمان را تقويت كرد.و با توجه به آمار بالاي بروز خطاهاي ناشي از انتقال اطلاعات دارويي از پرونده به كاردكس، لزوم چك مجدد دستورات پزشك توسط مسئول مافوق ضروري است.