بررسي ميزان يد و ناخالصي‌ نمك‌هاي طعام سطح عرضه ارسالي به آزمايشگاه كنترل غذا و داروي استان آذربايجان غربي در طي سال 1399 تا 1401

چكيده مقدمه و هدف: نمك خوراكي يا كلريد سديم تركيبي از مواد معدني است كه انسان پيش از دوره شهرنشيني آن را شناخته و به كار برده است. با توجه به نقش‌هاي مهم سديم و كلر در بدن، وجود نمك و مصرف آن در برنامه غذايي ما لازم است. هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان يد و ناخالصي‌هاي نمك طعام‌هاي مورد مصرف آحاد مردم جامعه به عنوان يكي از افزودني‌هاي پرمصرف عموم و نيز لزوم توجه به خصوصيات آن به ويژه بررسي ناخالصي‌هاي موجود در آن، از اهميت خاصي برخوردار است. از سوي ديگر، با توجه به شيوع كمبود يد و عوارض ناشي از آن (عوارضي مانند گواتر و عقب افتادگي ذهني كودكان ناشي از كمبود يد در دوران بارداري)، سياست‌هاي پيشگيرانه مبتني بر اضافه كردن يد به نمك خوراكي است كه چندين سال است توسط وزارت بهداشت در كشور در حال اجرا مي‌باشد. روش كار: در آزمايشگاه كنترل غذا و دارو با استفاده از روش‌هاي آزمايشگاهي مندرج در بروشورهاي استاندارد ملي، با استفاده از روش تيتراسيون ميزان يد و مواد جامد نامحلول در آب نمك و با استفاده از دستگاه فتومتر ميزان يون‌هاي نمك اندازه‌گيري شده و از اين روش ميزان ناخالصي‌هاي موجود در نمك ارزيابي مي‌گردد. يافته‌ها: از مجموع 135نمونه نمك‌ آناليز شده در آزمايشگاه كنترل غذا و دارو استان آذربايجان غربي طي سال‌هاي 1399 تا 1401، 53 نمونه منطبق با استاندارد (39%) ولي 81 نمونه نامنطبق (61%) گزارش گرديدند كه از نظر ميزان يد (48% قابل قبول و 52% غيرقابل قبول، از نظر ميزان ناخالصي 37% قابل قبول و 63% غيرقابل قبول) بودند. نتيجه‌گيري: آناليز نمونه‌هاي نمك‌هاي عرضه شده در سطح استان آذربايجان‌غربي نشان داد از نظر ميزان يد و ناخالصي،انحراف استاندارد بيش از حدمجاز استاندارد بود كه اين امر حاكي از عدم توليد مطلوب . سالم در واحدهاي توليدي و نيز گاهي نگهداري نادرست اماكن عرضه بوده كه بايستي كنترل منظم و مستمر كارشناسان بهداشت محيط از سطح عرضه و كارشناسان نظارت از واحدهاي توليدي انجام گيرد.