حل تعارض پذيرش بازار و مقبوليت اخلاقي در سياست گذاري فناوري هاي مخاطره آميز

Resolving the Conflict Between Market Acceptance and Ethical Acceptability in Policy Making of the Risky Technologies

سياست‌گذاري مطلوب در خصوص فناوري‌هاي مخاطره‌آميز (ريسكي) مستلزم توجه به دو جنبه متمايز است: از يك سو ديدگاه‌هاي مردم و بازار در پذيرش اين فناوري‌ها و از سوي ديگر ارزيابي‌هاي اخلاقي در قابل‌قبول بودن آن‌ها. بديهي است موفقيت فناوري‌هاي مخاطره‌آميز، همچون فناوري‌هاي ديگر، در گرو ميزان اقبال و پذيرش اجتماعي و بازار (مصرف‌كنندگان) است اما آنچه كه سياست‌گذاري اين فناوري‌ها را بطور ويژه از فناوري‌هاي ديگر متمايز مي‌كند لزوم توجه به ميزان مقبوليت اخلاقي فناوري‌هاي مخاطره‌آميز و قابليت پذيرش اخلاقي تحميل مخاطرات آنها به جامعه (شهروندان) است. وضعيت پذيرش اجتماعي و بازار نسبت به يك فناوري، بطور تجربي و ميداني و از طريق بررسي و تحليل رفتار مصرف‌كنندگان قابل ارزيابي است ولي قابليت پذيرش اخلاقي، موضوعي فلسفي است. بنابراين به نظر مي‌رسد اين دو جنبه از سياست‌گذاري فناوري‌هاي مخاطره‌آميز از نظر ماهيت و روش بررسي، در تعارض با يكديگر قرار دارند. مسئلۀ اصلي اين است كه آيا در سياست‌گذاري فناوري‌هاي مخاطره‌آميز مي‌توان هم نظرات گروه‌هاي مختلف اجتماعي مرتبط و اقبال بازار را در نظر گرفت و هم ملاحظات اخلاقي را مورد توجه قرار داد. ادعاي نويسندگان مقاله حاضر اين است كه با بهره‌گيري از رويكرد موازنه تاملي گسترده و تفسير آن به مدل‌هاي سياستي كاربردي و عملي مي‌توان به رويكرد مناسب با ويژگي‌هاي مزبور، در سياست‌گذاري مطلوب فناوري‌هاي مخاطره‌آميز دست ‌يافت. در اين راستا، نويسندگان با انتخاب فناوري توليد محصولات تراريخته (فناوري اصلاح ژنتيكي) به عنوان نمونه‌اي از فناوري‌هاي مخاطره‌آميز، چالش‌هاي اخلاقي و نيز جنبه‌هاي اجتماعي آن را در ايران مورد بررسي قرار مي‌دهند. سياست‌گذاران حوزه علم و فناوري، در خصوص فناوري اصلاح ژنتيكي نيازمند توجه جدي به مدل ارتباطي پذيرش اجتماعي/مقبوليت اخلاقي هستند.

Optimal policy-making on risky technologies requires attention to two distinct aspects: on the one hand, the views of the people and the market on the acceptance of these technologies, and on the other hand, ethical assessments of their acceptability. Obviously, the success of risky technologies, like other technologies, depends on the degree of social acceptance and the market (consumers), but what distinguishes the policy of these technologies in particular from other technologies is the need to pay attention to the moral acceptability of risky technologies. Indeed the risk of these technologies is toward the society (citizens). The state of social and market acceptance of a technology can be assessed empirically and based on the analysis of consumer behavior, but the ethical acceptability is a philosophical issue. Therefore, these two aspects of risky technology policy-making seem to be in conflict with each other in terms of nature and method of investigation. The main question is whether in the policy of risky technologies, it is possible to take into account the opinions of different relevant social groups and marketplace, as well as ethical considerations. The authors of the this article claim that by using the wide reflection equilibrium (WRE) approach and interpreting it into applied and practical policy models, an appropriate approach with these characteristics can be achieved in the optimal policy-making of risky technologies. In this regard, we choose the technology of production of transgenic products (genetic modification technology) as an example of risky technologies, and focus on its ethical challenges and its social aspects in Iran. Policy makers in the field of science and technology regarding genetic modification technology need to pay attention to the interactive model of social acceptance / ethical acceptability .