توسعه پايدار مناطق بياباني با تثبيت ماسه هاي روان (تكنيك ها، راهكارها، مزايا و معايب)

Sustainable development of desert areas with quicksand stabilization (techniques, solutions, advantages and disadvantages)

حركت ماسه هاي روان به عنوان يكي از مخاطرات محيطي مهم در مناطق بياباني، همواره بخش هاي زيادي مانند كشاورزي، صنعت، حمل‌ونقل و زيرساخت ها را با چالش روبرو كرده است. پويايي و حركت تپه هاي ماسه اي، آن ها را به كانون بحران تبديل كرده و براي مراكز شهري و روستايي، مراكز اقتصادي و غيره مشكل آفرين شده است. تحقيقات و مطالعات در رابطه با تثبيت تپه هاي ماسه اي به صورت جداگانه براي هر كدام از روش هاي تثبيت و يا مزايا و معايب آن ها انجام شده است. اما در اين تحقيق به صورت جامع و كامل، مروري بر روش ها و تكنيك هاي مختلف تثبيت تپه هاي ماسه اي در مناطق بياباني با استفاده از مطالعات كتابخانه اي صورت گرفت. با بيان عملكرد و اثرگذاري اين روش هاي تثبيت در مناطق بياباني و با استناد به مرور مطالعات، مزايا و معايب روش ها ارائه شده است. انواع عمليات اجرايي تثبيت كانون‌هاي بحراني شامل اقدامات بيولوژيكي، مكانيكي و عمليات تلفيقي مكانيكي- بيولوژيكي هستند كه كاركرد و چارچوب اجرايي و انواع و ابزارهاي مختلف مورد استفاده در هر كدام از اين اقدامات ارائه و موقعيت و مكان مناسب جهت انجام هر كدام از تكنيك هاي مختلف تثبيت تپه هاي ماسه اي تشريح شده است. تثبيت تپه هاي ماسه اي و متعاقباً احياي اين مناطق و بازگشت حيات به مناطق بحراني و اطراف آن به‌منظور دستيابي به توسعه پايدار مناطق بياباني امري لازم و ضروري است كه با آگاهي و انتخاب مناسب عمليات تثبيت مي توان به توقف تخريب زمين و بيابانزايي و پايداري مناطق خشك و بياباني به عنوان يكي از مهم‏ترين چالش ها و برنامه‏ هاي مديريتي كشور اميدوار بود.