كالايي شدن زمين و تبيين ابعاد فضايي آن در ناحيه خزري (مورد مطالعه: شهرستان تالش)

مطالعه حاضر با هدف بررسي ابعاد فضايي كالايي شدن زمين در شهرستان تالش انجام شده است. اين تحقيق از نظر هدف كاربردي، از نظر روش جمع آوري اطلاعات اسنادي و ميداني(مصاحبه و پرسشنامه) با رويكرد آميخته (كمي و كيفي) و رهيافت همزمان طراحي شده است و ماهيتا، يك تحقيق توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري در اين تحقيق شامل مديران و متخصصين حوزه زمين و كاربري آن و همچنين جامعه محلي اين شهرستان بوده كه از بين آنها 30 نفر در بخش كارشناسان و خبرگان و 385 نفر از جامعه محلي به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتايج نشان مي‌دهند كه فرآيند كالايي شدن زمين، تغييرات گسترده‌اي در كاربري اراضي، ساختار مالكيت، الگوهاي توسعه شهري و ساختار اجتماعي اين منطقه ايجاد كرده است. بطوري كه در حوزه تغييرات كاربري اراضي شاهد افزايش چشمگير سطح اراضي مسكوني به دليل تقاضاي مسكن و گردشگري، به همراه كاهش قابل توجه اراضي كشاورزي و جنگلي، و در حوزه مالكيت باعث تمركز مالكيت زمين در دست تعداد محدودي از افراد و شركت‌ها، به ويژه در قالب خريد روستاها توسط گروه‌هاي خاص بوده است. گسترش بي‌رويه شهرها و ساخت‌وسازهاي بلندمرتبه، به ويژه در شهرهاي تالش، چوبر، حويق و ليسار، ايجاد شكاف بين مناطق شهري و روستايي، و همچنين بين مناطق ثروتمند و فقير در داخل شهرها، افزايش مهاجرت از روستا به شهر و خريد زمين‌هاي روستايي توسط شهرنشينان، تغيير در ساختار اجتماعي جوامع محلي و كاهش پيوندهاي اجتماعي از مهم ترين اثرات ابعاد فضايي كالايي شدن در شهرستان تالش بوده است. در مجموع كالايي شدن زمين در شهرستان تالش، فرآيندي پيچيده با پيامدهاي گسترده مي باشد. براي مديريت اين فرآيند و كاهش اثرات منفي آن، در اين شهرستان مي توان با تدوين برنامه‌هاي جامع و مشاركت‌جويانه، تقويت قوانين و مقررات، حمايت از كشاورزي پايدار و توسعه گردشگري پايدار اقدام كرد.