چارچوبي مفهومي تهيه برنامه عمل محلي سازگاري با پديده گردوغبار منطقه سيستان

اقدامات كاهش اثرات و سازگار با پديده گردوغبار، در كنار فعاليت هاي كنترل كانونهاي غبار خيز به عنوان رويكرد اصلي مديريت و مقابله با پديده گردوغبار محسوب مي شود. با اين وجود عمده برنامه ها و پروژه هاي انجام شده در كشور در طي چند دهه گذشته بر فعاليت كنترل توفانها ماسه و گردوغبار در مناطق برداشت تمركز داشته و فعاليت هاي سازگاري كمتر مورد توجه قرارگرفته است. در اين ارتباط تهيه برنامه اقدام محلي متناسب با ظرفيت و شرايط مناطق مختلف از اهميت بالايي برخوردار مي باشد. از اين رو هدف تحقيق حاضر ارائه چارچوب تهيه برنامه عمل سازگاري با پديده گردوغبار و كاربست آن در منطقه سيستان مي باشد. چارچوب پيشنهادي مبتني بر بررسي و ارزيابي پيشينه تحقيق از پنج بخش تحليل بستر آسيب پذير، تحليل اثرات پديده گردوغبار، شناسايي دانش بومي و راهكارهاي سازگاري گروههاي معيشتي، ارزيابي ظرفيت تشكل هاي محلي و مردم نهاد، تحليل بستر نهادي و تدوين و اجراي برنامه عمل راهبردي-عملياتي تشكيل شده است. كاربست اين چارچوب در منطقه سيستان نشان مي دهد كه از نگاه جامعه محلي توفانهاي گردوغبار به شكل كنوني پديده نوظهور سه دهه اخير بوده و متاثر از تغيير اقليم، خشكسالي و ايجاد سدها در حوزه آبخيز رودخانه هيرمند مي باشد. درنهايت توانمندسازي جوامع محلي و تقويت و تنوع بخشي معيشت آنها با عنوان دو سياست كليدي ارتقاي تاب آوري سيستم اجتماعي اقتصادي پيشنهاد گرديد.