تحليلي بر طرح هاي مشاركتي مقابله با بيابان زايي (مطالعه موردي: استان هاي خراسان رضوي و سيستان و بلوچستان)

امروزه منابع طبيعي كشور به دلايل مختلفي از جمله تغييرات اقليمي وخشكسالي، تغيير كاربري اراضي، جنگل زدايي، بيابانزايي، گسترش مداخلات تكنوژنيك و توسعه اي، حكمراني و مديريت غلط، دستخوش تخريب شده و در معرض تهديد قرار گرفته است. مشاركت يكي از منابع كليدي و پيش ران در تامين مالي پروژه هاي محيط زيستي و منابع طبيعي مي باشند. يكي از حوزه هاي مهم مشاركت در عرصه هاي طبيعي، مشاركت در اجراي طرحهاي مقابله با بيابانزايي است. اجراي طرح هاي بيابانزدايي مشاركتي در قالب تبصره 5 ماده 34 قانون حفاظت و بهره برداري از منابع طبيعي مبتني بر ايجاد انگيزه مشاركت از طريق واگذاري مالكيت اراضي بياباني به ازاي احياي آنها و نيز اجراي طرح مشاركتي در قالب ماده 3 همين قانون مبتني بر واگذاري حق بهره برداري ازاراضي احيائ شده بياباني به مدت 30 سال به متقاضيان، شيوه هاي اصلي اجراي طرح هاي مشاركتي بيابانزدايي دراستانهاي سيستان و بلوچستان و خراسان رضوي بوده است. طي ارزيابي انجام گرفته در دهه 1390 ، اثرات فني، اقتصادي و اجتماعي 35 طرح مشاركتي اجراشده به صورت انتخابي و با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و برداشتهاي صحرايي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد اجراي اين طرحها تاثيرات معنيدار و مثبتي را با متغيرهاي افزايش اراضي زير كشت ، ارتقاء سطح درآمدي خانوارها ، كاهش مهاجرت و اشتغالزايي داشته است.