بررسي زمان خشكيدگي و حجم ذخيره ديناميك منابع كارستيك در محدوده رشته كوه هاي چال ميشان، شاهانكوه، بلش و فردانكوه

Investigation the drying time and dynamic storage volume of karst resources in Chalmishan, Shahankoh, Belsh and Fardankoh mountain region

در رشته كوه‌هاي چالميشان، شاهانكوه، بلش و فردانكوه در غرب استان اصفهان و قسمتي از شمال شرق استان چهارمحال و بختياري سازندهاي كارستي آهكهاي شيري رنگ كرتاسه بالايي(klL) ، ايلام سروك و جهرم-آسماري جهرم به وجود آمده است. تحت تأثير شرايط پالئوكليما، در ارتفاعات بالاتر از 2500 متر، شرايط مناسبي براي انجام فعاليت‌هاي كارستي فراهم شده است. اين تحقيق به بررسي تحولات كارستي در محدوده مذكور با توجه به فاكتورهاي هيدروژئولوژيكي منطقه مي‌پردازد. در اين راستا رژيم تخليه چشمه‌ها، ضريب خشكيدگي و حجم ذخيره ديناميكي چشمه‌ها مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشان مي‌دهند كه ضرايب فرود در سازند آهكهاي شيري رنگ كرتاسه بين 03/0 تا 001/0 متغيير و حجم ديناميك بين 10 تا 112 ميليون متر مكعب متغير مي‌باشدضريب فرود در چشمه‌هاي سازند ايلام سروك منابع بين 007/0 تا 005/0 و حجم ديناميك بين 50 تا 180 ميليون متر مكعب متغيير مي‌باشد ضريب فرود سازند هاي جهرم – آسماري با توجه به اطلاعات چشمه ديمه بين 005/0 تا 001/0 متغيير و حجم ديناميك 355 ميليون متر مكعب در سال مي‌باشد كه نشان دهنده جريان افشان غالب و حوضه آبگير وسيع در اين چشمه است. با توجه به مطالعات انجام شده به نظر ميرسد آهكهاي كرتاسه بالايي هر چند ضرايب فرود بالاتري نسبت به دو سازند ديگر نشان ميدهند اما توسعه آبخوان به صورت يكپارچه در آنها شكل نگرفته است و چشمه‌هاي با حجم ديناميك بالا در آنها گسترش پيدا نكرده است. اما در آهكهاي جهرم آسماري و ايلام سروك محدوده سيستم جريان افشان بوده كه دليل آن توسعه آبخوانهاي كارستيك و افزايش حوضه آبگير مي باشد. اين شرايط باعث افزايش حجم ديناميك و افزايش ضريب خشكيدگي چشمه هاي موجود در اين سازندها گرديده است.

This study investigates karst evolution and hydrogeological characteristics in Chalmishan, Shahankoh, Balesh and Fardankoh mountain ranges in the west of Isfahan province and part of the northeast of Chaharmahal and Bakhtiari provinces, karst formations of Upper Cretaceous limestones (klL), Ilam Saruk and Jahrom-Asmari Jahrom have been formed. Under the influence of paleoclimate conditions, suitable conditions have been provided for karst activities at altitudes above 2500 meters (m.a.s.l). This research examines karst developments in the mentioned area using the hydrogeological factors of the area. In this regard, the discharge regime of the springs, drying time and dynamic storage volume of the springs have been evaluated. The results show that the recession curve coefficient in Cretaceous limestone formation range from 0.03 to 0.001 and the dynamic volume ranges from 10 to 112 (mcm). The recession curve coefficient in the springs of Ilam Saruk formation is between 0.007 and 0.005 and the dynamic volume varies between 50 and 180 million cubic meters. The recession curve coefficient of Jahrom-Asmari formations varies between 0.005 and 0.001 according to Cheshme Dimeh and the dynamic volume is 355 (mcm) which indicates the Diffuse flow and the wide catchment basin in this spring. According to the studies done, it seems that although the Upper Cretaceous limestones show higher recession curve coefficient than the other two formations, the development of the karst aquifer has not been formed in them and springs with high dynamic volume have not been developed in this formation. However, in the limestones of Jahorm Asmari and Ilam Saruk, it is the area of the Diffuse flow system, which is due to the development of karstic aquifers and the increase of the catchment area. These conditions have caused an increase in the recession curve coefficient and an increase in the drying time of the springs in these formations.