مطالعات ژئوشيميايي رسوبات آبراهه‌اي جهت تعيين پتانسيل كانه‌زايي فلزات پايه مطالعه موردي، منطقه غرب فردوس اسفندقه - جنوب كرمان

Geochemical studies of sediment data for determining the potential of base metal mineralization: A case study in the western region of Esfandagh - southern Kerman

منطقه مورد مطالعه در غرب فردوس اسفندقه - جنوب كرمان واقع شده است. منطقه اسفندقه قسمتي از زون زمين‏شناسي ـ ساختماني سنندج ـ سيرجان است. بررسيهاي ژئوشيميايي رسوبات آبراههاي از جمله روشهاي بسيار متداول و پركاربرد در اكتشافات مواد معدني و به ويژه فلزات پايه مي باشد. تعداد 240 نمونه ژئوشيمي و 56 نمونه كاني‌سنگين بر اساس نقشه توپوگرافي 1:25000 منطقه مطالعاتي، شبكه اي و پروفيلي طراحي و برداشت گرديد. در اين مطالعه ابتدا با بررسيهاي آماري تك متغيره و به كمك روشهاي آماري چند متغيره مانند آناليز خوشهاي، مؤلفه هاي با اهميت و همچنين عناصري كه با هم ارتباط و همبستگي نزديكي دارند، شناسايي گرديد. اين تحليلها حاكي از با اهميت بودن منابع معدني شناسايي شده در اين پهنه با توزيع مقادير بالاي عناصرCo, Cr, Ni, Fe در بخش جنوبي منطقه و پتانسيل كاني سازي عناصر Cu، Pb و Zn، Au، Mn ، Au و تا حدودي Ag در بخش شمالي پهنه مي باشد. بررسي‌هاي ژئوشيميائي-كاني‌سنگين، زمين شناسي و كاني شناسي انجام گرفته منجر به معرفي 14 ناحيه اميدبخش كانه زايي در پهنه اسفندقه گرديد. با توجه به نتايج نمونه هاي رسوب آبراهه اي ژئوشيمي و كاني سنگين، تنها موفق به شناسايي محدوده هايي از كروميت شده است كه در حال حاضر به عنوان معدن در حال استخراج هستند.

Abstract The studied area is located in the western part of Esfandagh in the south of Kerman. The Esfandagh region is a part of the Sanandaj-Sirjan tectonic-structural zone. Geochemical studies of sediment data are among the widely used methods in mineral exploration, especially for base metals. A total of 240 geochemical samples and 56 heavy mineral samples were collected and analyzed based on a 1:25,000 topographic map of the study area, using a grid and profile design. In this study, statistical analyses, including univariate statistical examinations and multivariate statistical methods such as cluster analysis, important components, and elements with close relationships and correlations, were used for initial identification. These analyses revealed the significance of identified mineral resources in this area with high distributions of Co, Cr, Ni, and Fe in the southern part, indicating mineralization potential for Cu, Pb, Zn, Au, Mn, and to some extent, Ag in the northern part of the region. Geochemical and heavy mineral investigations, along with geological and mineralogical studies, led to the recognition of 14 promising ore-bearing regions in the Esfandagh area. Based on the results of sedimentary geochemistry and heavy mineral samples, limited chromite deposits have been identified, currently being extracted as a mining resource.