پترولوژي و ژئوشيمي خروجي هاي آندزيتي و آندزي بازالتي شرق طرود، جنوب شاهرود، استان سمنان

Petrology and geochemistry of andesitic and basaltic andesitic lava in the east of Torud, south of Shahrood, Semnan province

نوار ماگمايي در شمال زون ساختاري ايران مركزي شامل يك توالي آتشفشاني و آتشفشاني- رسوبي به سن پالئوسن تا ائوسن مياني است كه منطقه شرق طرود در 130 كيلومتري جنوب شرق شاهرود با تركيب غالب آندزيت، تراكي آندزيت تا تراكي بازالت جزئي از آن مي باشد. كاني هاي اصلي در اين سنگ ها بلورهاي پلاژيوكلاز، اوليوين، پيروكسن و آمفيبل مي باشد كه داراي بافت شاخص پورفيري بوده اما بافت هايي نظير خليجي، اينترسرتال و افتيك هم در آنها به چشم مي خورد. اين سنگ ها متاآلومينوس، داراي سرشت شوشونيتي و كالك آلكالن پتاسيم بالا بوده و از نظر شواهد ژئوشيميايي، گسترش آنها مربوط به محيط هاي قوس كمان آتشفشاني فعال قاره اي مي باشد. نرخ ذوب بخشي براي اين سنگ ها حدود 5 – 10 و عمل ذوب در محدوده ي گارنت – اسپينل لرزوليت، بر آورد شده است. اين سنگ ها از عناصر ليتوفيل با شعاع يوني بالا (LILE) و عناصر خاكي سبك (LREE) غني-شدگي و در عناصر با قدرت يوني بالا (HFSE) و عناصر خاكي سنگين (HREE) تهي شدگي از خود نشان مي دهند. غني شدگي در LILE و HREE را مي توان به تاثير تحولات ماگمايي (عمق منشأ، پديده ي تفريق، بالا بودن نسبت CO2 به H2O در منشا و درجه ذوب بخشي پايين) در اين سنگ ها نسبت داد. به نظر مي رسد به دليل كاهش و يا از بين رفتن و مثبت شدن ناهنجاري Eu در برخي نمونه ها، احتمالاً تبلور پلاژيوكلازها عامل تغييرات ناهنجاري هاي Eu و Sr باشد.

The magmatic belt in the north of the structural zone of Central Iran consists of a volcanic and volcanic-sedimentary sequence of Paleocene to Middle Eocene age, of which the area east of Torud, 130 km southeast of Shahrood, is a part of it with the dominant composition of andesite, trachyandesite to trachybasalt. The main minerals in these rocks are plagioclase, olivine, pyroxene, and amphibole crystals, which have characteristic porphyry textures, but textures such as bay, intersertal, and ophtic are also seen in them. These rocks are metaaluminous, shoshonite and high potassium calc-alkaline, and according to geochemical evidence, their expansion is related to active continental volcanic arc environments. The rate of partial melting for these rocks is about 5-10 and the melting action is in the range of garnet-spinel lherzolite. These rocks show enrichment of lithophile elements with high ionic radius (LILE) and light earth elements (LREE) and depletion in elements with high ionic strength (HFSE) and heavy earth elements (HREE). The enrichment in LILE and LREE can be attributed to the influence of magmatic evolutions (depth of origin, subtraction phenomenon, high ratio of CO2 to H2O in the origin and low partial melting degree) in these rocks. It seems that the crystallization of plagioclase is probably the cause of changes in Eu and Sr anomalies due to the decrease or disappearance and positive change of Eu anomaly in some samples.