مطالعه كاني شناسي و زمين شيمي ذخيره بنتونيت اصفهك، جنوب شرق طبس، استان خراسان جنوبي

Mineralogy and geochemistry study of the Isfahak bentonite deposit, south-east of Tabas, South Khorasan Prov.

محدوده مورد مطالعه در فاصله ٤٠ كيلومتري جنوب شرق شهرستان طبس، در گوشه جنوب غرب نقشه زمين شناسي ۲۵۰۰۰0: ۱ بشرويه واقع شده است. اين ذخيره شكل توده اي و لايه اي داشته و محصول دگرساني سنگ هاي آذرآواري (توف- آگلومرا) و گدازه هاي اسيدي تا حدواسط ( داسيت تا آندزيت) به سن پالئوژن است. براساس نتايج پراش پرتو ايكس (XRD)، كاني هاي اصلي شامل بيدليت، كلينوپتيلوليت و كريستوباليت، همراه با مقادير كمتر شامل كوارتز، هاليت، ايليت و آلبيت هستند. حضور هاليت و ايليت به صورت فرعي در نمونه ها مي تواند نشانگر بالا بودن نسبي شوري محيط باشد. با توجه به نتايج حاصل از تجزيه شيمياييXRF (افزايش ميزان Na2O در نمونه ها نسبت بهCaO)، انديس تورم و ميزان جذب آب بالا مي توان نتيجه گرفت كه كاني اصلي بنتونيت در اين معدن، مونت موريلونيت سديم دار است. با توجه به قدرت تورم بالا و جذب آب بالاي 600 از اين ماده معدني مي توان در گندله كانه هاي آهن استفاده نمود. افزايش منيزيم در نمونه هاي بنتونيتي مي تواند بيانگر آن باشد كه كاتيون هاي منيزيم از آب درياچه شور ناشي شده و در ساختار مونت موريلونيت مصرف شده اند.