ارزيابي خطر سيلاب در سواحل مكران، جنوب خاوري ايران

Flood risk assessment in the Makran coast, Southeastern Iran

مخاطرات طبيعي ناشي از سيلاب‌هاي ساحلي و رخداد سونامي همواره سواحل مكران در جنوب خاوري ايران را تهديد مي‌نمايند. خطرات ناشي از سيلاب‌هاي موسمي (مونسون)، طوفان‌هاي حاره‌اي و حتي سونامي همواره اين منطقه را تحت تاثير قرار داده و تهديد مي‌كنند. اين شرايط آب و هوايي قادر است حجم بسيار زيادي از نزولات جوي و بارش‌هاي سنگين را با خود به همراه بياورند. از شاخص‌ترين اين طوفان‌ها مي‌توان به طوفان گونو در سال 2007 ميلادي اشاره كرد. همچنين بارندگي‌هاي سنگين چند روزه در سال‌هاي 1399 و 1400 نيز كه منجر به سيل عظيمي در منطقه شد و اكثر بخش‌هاي جنوب خاوري ايران را تحت تاثير قرار داد. از اين‌رو، تهيه نقشه‌هاي ارزيابي خطر سيلاب در اين منطقه ضرورتي اجتناب ناپذير است. در اين پژوهش تلاش شده با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي Google Earth و به كمك ابزار RS/GIS نقشه حوضه‌ي آبريز منطقه تهيه و خطر سيلاب ناشي از سونامي، طوفان‌هاي دريايي و ساير مخاطرات طبيعي در سواحل جنوب خاوري ايران مورد ارزيابي قرار گيرد. پس از پيش پردازش‌هاي لازم با استفاده از روش طبقه بندي MLC دو كلاس آب و خشكي از تصاوير استخراج و مرز اين دو كلاس به عنوان خط ساحلي در نظرگرفته شده است. نتايج حاصل از تهيه نقشه‌هاي پايش خطر سيلاب بيانگر تكرار چرخه سيلاب در سال‌هاي آينده است كه مي‌تواند به عواملي مانند زمين‌شناسي، پوشش گياهي، هيدروديناميك، اقليم و فعاليت‌هاي انساني در منطقه مرتبط باشد.

Natural hazards caused by coastal floods and tsunami always threaten the Makran coast in southeast of Iran. Dangers caused by monsoon floods, tropical hurricane and even tsunamis always affect and threaten this region. These weather conditions can bring a lot of precipitation and heavy rains with them. One of the most prominent of these storms is the Gono hurricane in 2007. Also, several days of heavy rains in the years 2019 and 2020, which led to a huge flood in this region and affected most of the southeastern parts of Iran. Therefore, preparing flood risk assessment maps in this area is an inevitable necessity. In this research, an attempt has been made to prepare a watershed map of the area using Google Earth satellite images and with the help of RS/GIS methods and evaluate the risk of flooding caused by tsunamis, hurricanes and other natural hazards in the southeast coast of Iran. After the pre-processing and the MLC classification methods, two classes of water and land have been extracted from the images and the border of these two classes has been considered as the coastline. The results of the preparation of flood risk monitoring maps indicate the recurrence of the flood cycle in the coming years, which can be related to factors such as geology, vegetation, hydrodynamics, climate and human activities in the region.