همگرايي مذاهب اسلامي در احكام حقوق آوارگان؛ بستر شفقت‌ورزي در تنش‌هاي دولت‌هاي اسلامي

شريعت رحمانيِ اسلام، حمايت حداكثري و سامان‌‌مند از آوارگان و انواع پناه‌جويان ناشي از مخاصمات و بحران‌هاي انسانيِ غيرمخصمه‌اي را عرضه داشته و احكام و قواعد تبويب‌شده و وسيعي در قلمرو حقوق بشردوستانه مقرر داشته است كه در چارچوب عهد الهي براي مسلمانان و حكومت اسلامي، منبع التزام واقع گرديده و ادله حاكم بر اين احكام، دالّ بر تكليف‌ بودنِ پناه‌دهي به آوارگان و حمايت از آنان است. همگرايي مذاهب‌اسلامي ‌در احكام رژيم فقهيِ آوارگان، بسيار عالمانه و الهام‌بخش براي قانون‌گذارانِ كشورهاي‌اسلامي ‌در عصر حاضر است، اما وضعيت آوارگي در جهان نشانگر فزايندگيِ بيشترين بحران فرامنطقه‌ايِ آوارگي، در همين كشورهاي اسلامي‌و ناشي از عواملي است كه تكفيرگري، عدم رواداري و وحدت‌ستيزي و توجيه‌گري‌هاي تفرقه‌افكن و جنگ‌افروز است. بنيان نظري شفقت‌ورزي، ريشه در خوانش رحماني از اسلام دارد و احكام فقهي آن نيز اشتراكات فراواني ميان مذاهب‌اسلامي ‌داراست. اين مقاله، به روش تحليل تطبيقي، اين فرضيه را پي مي‌جويد كه اشتراكِ فقهيِ كم‌نظيرِ مزبور، ظرفيت تقريب مذاهب اسلامي‌در جهت پاسداشت حقوق آوارگانِ ناشي از جنگ‌هاي اعتقاديِ دولت‌ها و گروه‌ها و نهضت‌هاي موسوم به اسلام‌گرا را تقويت مي‌كند و در بردارنده استعداد بر ساخت «الگوي اسلامي‌حمايت از حقوق آوارگانِ جنگ‌هاي اعتقادي» است.