تحليل مضموني معاهدات سياسي در سوره توبه؛ بستري براي صلح عادلانه

از ضرورت‌هاي قرآن پژوهي معاصر، كشف نظامواره دلالتهاي سياسي قرآن و بكارگيري آن در انديشه و عمل سياسي است. قرآن كريم به عنوان كتاب جامع هدايت، بشر را در جميع شئونش مورد راهنمايي قرار داده است، و احكامي را براي سعادت فردي و اجتماعي در تمام عرصه‌ها بخصوص مسائل سياسي ـ اجتماعي بنا نهاده است. اين مقاله در صدد است كه سوره توبه را در موضوع معاهدات سياسي تفسير كند، و مضامين آن را در راستاي تحقق صلح عادلانه قرار دهد. در تحليل يافته‌هاي اين مقاله از روش تحليل مضمون استفاده مي‌كنيم، و در آن با رسيدن به شبكه مضامين معاهدات، نظر جامع اسلام را در موقعيت صلح بيان مي‌كنيم. با كاربست اين روش، 19 مضمون پايه در مورد معاهده و جنگ، و 4 مضمون سازمان دهنده، و 2 مضمون فراگير بدست آمد كه از برآوردِ آن، كلان سياست سوره توبه در مورد معاهدات، در دو جنبه قواعد كلّي و عام، و دستورات عملياتي و تاكتيكي معاهدات تبيين گرديد، و در سايه آن «تبيين بايسته‌هاي معاهدات از نظر اسلام» صورت گرفت.