تببين شاخصه هاي مواجهه صحيح با عقايد مخالف، براساس سيره اميرالمؤمنين در برخورد با خوارج

گرچه وحدت، از مباني مهم دين اسلام بوده و در كتاب الهي و سنت معصومين: مورد تأكيد قرار گرفته است، لكن با عنايت به توأم بودن تبرّي و تولّي و همچنين توصيه به صلح و جهاد در منابع اعتقادي اسلام، تشخيص مباني و معيارهاي وحدت بخش و چگونگي و حدودِ آن در مواجهه با عقائد مخالف، جز با پژوهش و دقت عالمانه در كلام وحي و سيره‌ي معصومين: ميسّر نمي گردد. بدين منظور، پژوهش در ماجراي خوارج، از يك سو به جهت اختلاف عقيدتي بسيار آنان با عموم مسلمين و تكفير نمودن عموم مخالفين از جانب خوارج و از سوي ديگر معاصر بودن آنان با حاكميت امام «حق و عدل» اميرالمؤمنين علي7، حائز اهميت است؛ از اين رو نحوه مواجهه و برخورد آن حضرت با خوارج، نمونه‌اي عالي از نحوه مواجهه‌ي صحيح با عقائد مخالف است و مي‌تواند در جهت كشف شاخصه هاي ايجاد وحدت مورد مطالعه قرار گيرد. در اين پژوهش كه به شيوه‌ي توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته، ضمن بررسي جزئيات تاريخي نحوه مواجهه اميرالمؤمنين7 با خوارج، به اين دست يافتيم كه اهم شاخصه هاي برخورد صحيح و وحدت آفرين با عقائد مخالف، عبارتند از: اصل تقدم گفتگو و روشنگري بر منازعه و قتال؛ پرهيز از مشاجره و حفظ آداب گفتگو؛ رعايت مراتب برخورد منصفانه و متناسب با مخالفين (اعم از مذاكره تا قتال)؛ مبنا قرار دادن كلام وحي و سنت قطعي رسول اكرم9 جهت رفع اختلافات؛ عدم مواجهه ظالمانه با مخالفين و ظالمين و رعايت حق و تقوي؛ رعايت رأفت اسلامي در صورت توبه و جبران خسارت.