بازتاب عرفان در فرش عالمان تصوف كرمان دوره قاجار

قالي‌هاي تصويري در دوره قاجار جزء پديده‌هاي نوظهور و تحولات هنري اين دوران محسوب مي‌شوند.‌ در اين راستا از جمله موضوعات اين قالي‌ها، بافتن تصوير شخصيت‌هاي مذهبي و بزرگان اهل عرفان و تصوف است. در بررسي فرش عالمان تصوف، كه يك نمونه خاص، به دليل حضور چندين شخصيت از بزرگان عالم عرفان در بين نمونه‌هاي مشابه تلقي مي‌شود، ابتدا به توصيف ساختار كلي متن و حاشيه پرداخته و سپس تمركز بر تفسير و تبيين متن، معرفي شخصيت‌ها و عناصر نقش بسته در فرش انجام گرفته است. از يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان به اين نتيجه رهيافت كه بافت فرش عالمان تصوف در كرمان عصر قاجار، بي‌شك متأثر از اوضاع و احوال زمانه خويش است ضمن اين‌كه در اين عصر وقايع و حوادث گوناگون كه فراز و فرودهايي را پديدار ساخته‌است منجر به ايجاد تحولاتي اساسي در رويكرد سياسي، اجتماعي، فرهنگي و هنري اين دوران شده‌است. بي ترديد ارتباط مردم با انديشه‌هاي ناب عرفاني كه از ديرباز در ذهن و قلب‌هايشان رسوخ داشته‌است، نه تنها از بين نرفته بلكه مقام والاتري نسبت به دوره‌هاي پيشين پيدا كرده‌است. مردم ديار كريمان با زدن هرگره بر تار و پود اين فرش، و با به تصوير كشيدن عرفاي آن دوره و ادوار پيشين به نوعي تكريم خود را نسبت به بزرگان اهل عرفان اعلام داشته‌اند؛ همچنين در پي آن اعتراض و ناخرسندي خود را به بي عدالتي حاكمان وقت ابراز كرده‌اند. پژوهش حاضر از نوع توسعه‌اي و به روش توصيفي- تحليلي انجام گرفته‌است و روش گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي است.