شماره ركورد كنفرانس :
5438
عنوان مقاله :
مطالعه تطبيقي بين ساختار قالي‌هاي تصويري و طرح قالي‌هاي ايراني
پديدآورندگان :
ايماني الهه دانشگاه هنر شيراز
كليدواژه :
قالي‌هاي تصويري , طرح قالي‌هاي ايراني , دوره قاجار , تحليل ساختارگرايانه
عنوان كنفرانس :
پنجمين همايش ملي دستاوردهاي علمي پژوهشگران، دانش آموختگان و دانشجويان فرش ايران
چكيده فارسي :
قالي‌هاي تصويري به عنوان يك گروه از قالي‌هاي ايراني كه در دوره قاجار به وجود آمدند، به عنوان يك سبك جريان‌ساز، با به هم ريختن نظام‌هاي ساختاري قالي‌هاي سنتي و كلاسيك ايراني، موجب تمايز از نظر نقوش و كاربرد شدند. اما با وجود تغييرات رخ داده در ساختار كلي اين قالي‌ها به نظر شباهت‌هايي با ساختار كلي طرح قالي‌هاي ايراني دارند. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي توسعه‌اي است كه با روش توصيفي- تحليلي و با اتكا به منابع كتابخانه‌اي و با استفاده از نظريه ساختارگرايانه، سعي داشته به تداوم رخ داده در سنت طراحي قالي‌هاي تصويري در دوران قاجار با طرح‌هاي سنتي قالي‌هاي ايراني بپردازد. در اين راستا از مجموعه نمونه‌هاي موجود در حوزه پژوهش، 5 طرح از قالي‌هاي ايراني كه به عنوان پيش زمينه قالي‌هاي تصويري در دوره قاجار به كار گرفته شده‌اند، به شيوه نمونه گيري غيرتصادفي هدفمند انتخاب شدند و سپس با رويكرد تحليل ساختارگرايانه براي بررسي جانشيني و هم‌نشيني نقوش گوناگون قالي‌هاي تصويري به جاي طرح قالي‌هاي ايراني مورد شناسايي و تحليل قرار داده شدند. در نهايت اين نتيجه حاصل شد كه بيشترين طرح قالي‌هاي مورد استفاده در قالي‌هاي تصويري طرح محرابي، بته‌اي، لچك ترنج، باغي و خشتي است و نقوش روايي جانشين نقوش سنتي، ختايي‌ها، اسليمي‌ها، ترنج و غيره شده است و از اين منظر تفاوت‌هايي بين اين قالي‌ها وجود دارد. همچنين در اين قالي‌ها، از تصاويري استفاده شده است كه پيوندي ميان تفكرات و داستآن‌هاي اساطيري، تاريخي و دوران اسلامي است كه با تحولات هنري دوران قاجار كه به سمت واقعگرايي رفته بود، برقرار شده و همچنين نقوش روايي كاملاً حساب‌شده جانشين برخي نگاره‌هاي قالي‌هاي ايراني شده‌اند كه با هم‌نشبيني كنار سايز اجزا اهداف حكومتي را به اجرا درآورده‌اند لذا بدين شكل قالي‌هايي تصويري از نظر ظاهري متفاوت اما با ساختار معنايي مشابه طرح قالي‌هاي ايراني خلق شده‌اند.
