ارزيابي محتواي دستور در كتاب «دستور مختصر زبان فارسي براي غيرفارسي‌زبانان» برپايۀ رويكرد دستور آموزشي

Evaluation of Grammar Content in A Brief Persian Grammar for non-Persian Speakers Based on Pedagogical Grammar Approach

با آغاز نگاه منطقي به آموزش دستور در رويكرد آموزش زبان ارتباطي، البته هم گام و با اولويت آموزش معنا، جزئي اجتناب‌ناپذير از هر برنامۀ آموزش زبان دوم شد. پژوهش حاضر مي‌كوشد به اين پرسش پاسخ دهد كه كتاب‌هاي نوشته ‌شده در حوزۀ آموزش دستور به غيرفارسي‌زبانان تا چه اندازه با دستاوردهاي علمي آموزش دستور هم گام هستند. در همين راستا، به ارزيابي محتواي دستور در كتاب «دستور مختصر زبان فارسي براي غيرفارسي‌زبانان» مي‌پردازد. چارچوب نظري اين پژوهش، رويكرد دستور آموزشي است. براي تحليل و ارزيابي اين كتاب، بازبينه‌اي مشتمل بر 49 گويه طراحي شد و پس از تأييد پايايي و رواييِ محتوايي آن، انطباق و عدم‌انطباق محتواي منبع ياده شده را با اصول دستور آموزشي، ارزيابي كرد. اين كتاب از بازبينه، امتياز «10-» دريافت كرد و در خوشۀ كتاب‌هاي گروه پنجم؛ يعني كتاب‌هايي كه با رويكرد كاملاً سنتي و يا رويكرد دستور – ترجمه به آموزش دستور توجه داشته‌اند (اين گروه با امتياز 1- تا 28- شناخته مي‌شوند) قرارگرفت. اين كتاب بدون توجه به دستاوردهاي علمي، فارسي‌آموزي را همان دستورشناسي مي‌داند و برنامه‌اي براي آموزش مؤثر و كاربردي دستور ندارد. در اين كتاب، توجهي به ساختار واقعي و كاربردي زبان فارسي به چشم نمي‌خورد، آموزش دستور به‌صورت كاملاً صريح دنبال مي‌شود و متن، مثال‌هاي تكراري فراوان دارد. به طوركلي، اين كتاب نيز با جايگاه مطلوب در آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان، براساس اصول دستور آموزشي همچنان فاصلۀ بسيار دارد.

With the beginning of a logical look at teaching grammar in the communicative language teaching approach, teaching grammar, of course, simultaneously and with the priority of teaching meaning, became an inevitable part of every second language teaching program. The present research tries to answer the question of how well the books written in the field of teaching grammar to non-Persian speakers are in sync with the scientific achievements of teaching grammar; In this regard, it evaluates the content of the grammar in the book Brief Persian Grammar for Non-Persian Speakers . The theoretical framework of this research is the pedagogical grammar approach. To analyze and evaluate this book, a review consisting of 49 items was designed and after confirming its reliability and content validity, it evaluated the conformity and non-conformity of the content of the aforementioned source with the principles of the educational order. This book received a score of -10 from the reviewer and in the cluster of books of the fifth group; That is, the books that have paid attention to teaching grammar with a completely traditional approach or grammar translation approach (this group is known with a score of -1 to -28) were included. Regardless of the scientific achievements, this book considers Persian learning to be the same as grammar learning and does not have a plan for effective and practical grammar education. In the book, no attention is paid to the real and practical structure of the Persian language, the teaching of grammar is followed quite explicitly. The text has many repeated examples, and in general, this book is still far from the ideal position in teaching Persian language to non-Persian speakers based on the principles of pedagogical grammar approach.