طراحي شبكه پخش دارو با در نظر گرفتن عدالت اجتماعي و پيشگيري از اختلال

Designing pharmaceutical distribution network with consideration of social fairness and prevention of disruptions

شبكه پخش شركتهاي دارويي در هر كشور يك زيرساخت حياتي از منظر دسترسي سريع و ارزان و سالم به دارو محسوب مي شود. وزارت بهداشت به عنوان مسئول نظارت بر تاسيس و فعاليت شركتهاي پخش دارويي و شعب آنهاست. اين نهاد موظف است ضمن نظارت بر عملكرد شركتهاي پخش دارويي، با نيازسنجي مناسب ساز و كار ايجاد شعب جديد در مناطق كم برخوردار را فراهم كند. وجود شعبه پخش در هر مكان از منظر اشتغالزايي و بهبود دسترسي به دارو در شرايط عادي و بحراني ،يك امتياز اجتماعي بوده و نيازمند توزيع عادلانه در همه مناطق است. از سويي شبكه توزيع دارو در صورت عدم توجه به مخاطرات احتمالي نظير حملات تروريستي و يا توزيع خارج از شبكه بوده كه اين موارد علاوه بر خسارات مادي موجب اختلال جدي در زنجيره خدمات سلامت خواهد بود. در اين مقاله يك مدل رياضي چند هدفه شامل برقراري عدالت اجتماعي در توزيع شعب پخش و نيز ايجاد ساز و كار مقابله با اختلال در زنجيره تامين دارو از طريق تعيين مكان قرارگيري شعب پخش دارويي توسعه داده‌شده‌است. به منظور برقراري عدالت اجتماعي از ضريب جيني به عنوان شاخصي براي سنجش پراكندگي عادلانه استفاده شده است. مدل غيرخطي حاصل با روش محدوديت اپسيلون توسعه يافته حل و مرز پارتو بين اين اهداف بدست آمده و در نهايت تعداد شعب و نوع پراكندگي آنها مشخص و با وضع موجود مقايسه شد. نتايج حاصل از پژوهش نقشه راه ارتقاي سيستم پخش دارو را از ابعاد ياد شده در اختيار مي گذارد.