پايش تغييرات فضاي سبز شهري به كمك سامانه Google Earth Engine (مطالعه موردي: كلان‌شهر مشهد)

Monitoring urban green space changes using Google Earth Engine system (case study: Mashhad Metropolis)

فضاهاي سبز شهري، به عنوان يكي از منابع زيست‌محيطي حياتي در اكوسيستم شهري، اهميت چشمگيري دارند. اين كاربري هم به لحاظ اجتماعي و هم به لحاظ اكولوژيكي از اهميت بالايي برخوردار بوده و خدمات اكوسيستمي كه ارائه مي‌دهند، سبب شده است كه بررسي تغييرات آن‌ها نيز ضروري باشد. هدف تحقيق حاضر نيز، بررسي تغييرات مكاني-زماني پوشش فضاي سبز كلان‌شهر مشهد در يك بازه زماني 20 ساله از سال 2002 تا سال 2022 مي‌باشد. در اين پژوهش، از تصاوير ماهواره‌اي مربوط به ماهواره Landsat و سامانه متن باز Google Earth Engine براي توليد شاخص‌هاي پوشش گياهي NDVI و EVI استفاده شده است. سپس با استفاده از روش آستانه‌گذاري، فضاي سبز شهري از مناطق بدون پوشش متمايز شده است. در نهايت به منظور بهبود نتايج، پيكسل‌هايي كه هر دو شاخص به عنوان پوشش فضاي سبز تشخيص داده‌اند، در محاسبات استفاده شده است. نتايج نشان داد كه وسعت فضاي سبز در كلان‌شهر مشهد، از 14/37 كيلومترمربع در سال 2002 به 05/62 كيلومترمربع در سال 2022 افزايش يافته است. در واقع در 20 سال اخير وسعت فضاي سبز كلان‌شهرمشهد حدود 2 برابر افزايش يافته است. با اين وجود، براي اظهار نظر قطعي درباره توسعه فضاي سبز در اين كلا‌ن‌شهر، نياز است سرانه استاندارد فضاي سبز با در نظر گرفتن عوامل متعدد اقليمي، محيطي، اقتصادي، اجتماعي و رشد جمعيت محاسبه شود. بنابراين، مديريت و برنامه‌ريزي مداوم از سوي مسئولان مربوطه براي ارائه خدمات بهينه اكوسيستمي توسط فضا‌هاي سبز شهري بسيار ضروري به نظر مي‌رسد.