نخبگان و علوم انساني اسلامي: الزامي براي تحقق الگوي اسلامي ايراني پيشرفت

درك علوم انساني بدون فهم فلسفه نظري حاكم بر آن امكان‌پذير نيست. امروزه متفق عليه است كه بنيان‌هاي فلسفي و نظام ارزش‌ها بر دانش تأثيرگذار است. دانش حاكم بر فضاي دانشگاهي كشور، دانشي سكولار و برآمده از نظام فلسفي غرب است. سوژه «انسان» غربي، با انسان مسلمان ايراني متفاوت است؛ از ابتدايي‌ترين مرحله علوم انساني، يعني تعريف انسان ميان جامعه اسلامي و جامعه غربي اختلاف مبنا وجود دارد. علم انسان‌شناسي غربي كه بر تعريفي ناقص از انسان و تصوري مادي و «بشرط لا» از حقيقت مجرد او بنا شده است، با علم انسان‌شناسي ديني و اسلامي كه موضوعش موجودي دوبُعدي است تفاوت‌هايي فاحش دارد. دانشجويان كشور تحت تسلط چنين دانشي تربيت مي‌شوند و عمده نخبگان علوم انساني، اگر بخواهند در مسير مرسوم دانشگاهي حركت كنند، تحت تأثير علوم انساني غربي هستند، مگر نخبگاني كه خود خارج از فضاي مرسوم دانشگاهي به تحصيل علوم اسلامي و يادگيري نظريات خلاف نظريات جريان اصلي بپردازند. جوامع دانش‌آموخته و جوامع «نخبه»، لازمه حيات و امتداد جريان در كشورهاي مختلف جهان هستند. اين نخبگان‌اند كه با حضور اقليتي خويش، ايده‌هاي طبقه قدرت را به امتداد اجتماعي مي‌رسانند. در نتيجه براي بسط يد نخبگان در راستاي تحقق الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، ابتدا بايد آنان از سيطره علوم انساني غربي حاكم بر دانشگاه‌ها برهانيم، سپس از تغيير الگوي پيشرفت سخن بگوييم. نخبه تربيت شده جريان اصلي علوم انساني كشور، ظرفيت تحقق بخشيدن به الگوي اسلامي ايراني پيشرفت را ندارد و حتي از درك ضرورت آن نيز عاجز خواهد بود.