آينده علوم انساني اسلامي در ايران؛ تحقيقي مبتني بر تحليل روند

در سند الگوي پايه اسلامي ايراني پيشرفت آمده است كه تا سال 1444 ايران به كشور پيشتاز در توليد علوم انساني اسلامي تبديل خواهد شد. در دهه‌هاي گذشته بحث‌هاي گسترده‌اي در ارتباط با معنا، امكان، ضرورت و چگونگي دستيابي به علوم انساني اسلامي انجام گرفته و مراكز متعدد فرهنگي، آموزشي، پژوهشي و سياست‌گذاري تأسيس شده تا اين هدف را محقق سازند. با وجود اين، تاكنون تحقيقي در ارتباط با آينده اين ايده به انجام نرسيده است. پرسش محوري اين مقاله آن است كه آيا پيشتازي ايران در توليد علوم انساني اسلامي تا سال 1444 ممكن است؟ در اين راستا پس از نقد پيش‌بيني‌هاي بي‌آينده بودن ايده علوم انساني اسلامي به دو شيوه پيشيني و مستقل از شواهد تاريخي و پسيني و مبتني بر شواهد تاريخي، با بهره‌گيري از روش تحليل روند، نشان داده مي‌شود كه ايده علوم انساني اسلامي، ايده‌اي رو به رشد و در نتيجه آينده‌دار است؛ هر چند اگر اين فرايند مطابق با روند دهه‌هاي گذشته پيش برود، دستيابي به افق تصريح شده در سند الگوي پايه اسلامي ايراني پيشرفت در سال 1444 دور از انتظار است. در پايان با بهره‌گيري از نظر نخبگان اين حوزه، برخي از عواملي كه مي‌تواند در سرعت بخشيدن به اين روند تأثيرگذار باشد، معرفي شده است.