دبي عبوري سرريزهاي جانبي سهمي و دايره اي شكل در كانال هاي با مقطع مستطيلي

سرريزهاي جانبي از جمله سازه هاي مهم در شبكه هاي آبياري وزهكشي مي باشند كه به عنوان سازه حفاظتي در بالادست سيفونهاي معكوس وزيرگذر جاده ها و به عنوان سرريز انتهايي براي تخليه آب مازاد ناشي از بهره برداري غير صحيح آبگيرهاي بالادست در انتهاي كانال هاي اصلي قرار ميگيرد.همچنين براي برداشت مقدار معيني آب از رودخانه يا كانال بطور پيوسته وبصورت ثقلي از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد. سرريزهاي با مقطع سهمي و دايره اي به جهت تداخل كمتر خطوط جريان عمقي كه زير تاج سرريز جانبي هستند با خطوط جريان نزديك شونده به سرريز جانبي،نسبت به شكل مستطيلي،داراي دبي انتقالي بيشتري هستند. در اين تحقيق با استفاده از داده هاي آزمايشگاهي،رابطه جديدي بر اساس محاسبه عمق بحراني جريان گذرنده از تاج سرريز جانبي، براي تعيين ظرفيت تخليه سرريز هاي جانبي سهمي و دايره اي شكل در كانال هاي مستطيلي ارائه شده است. اين روابط به پارامترهاي موثر از قبيل 〖Fr〗_1 عدد فرود ابتداي سرريز جانبي،(y_1-p)/p ارتفاع جريان روي تاج سرريز به ارتفاع سرريز و y_cs/p عمق بحراني جريان گذرنده روي تاج سرريز به ارتفاع تاج سرريز جانبي بستگي دارد.جهت همگام سازي با تحقيقات قبل،روابط ديگري بر اساس ضريب دبي نيز جهت محاسبه ظرفيت تخليه ارائه شده است.سرريزهاي سهمي به جهت اينكه داراي بازشدگي بيشتري نسبت به سرريزهاي دايره اي دارند و همچنين خطوط جريان با افت كمتري به سمت سرريز متمايل مي شوند،ظرفيت تخليه بيشتري دارند.