مروري بر كاربرد تحليل برگشتي هوشمند در تحليل پايداري و طراحي سيستم نگهداري فضاهاي ‏زيرزميني

A review of the application of intelligent back analysis in the stability analysis and design of ‎the maintenance system of underground spaces

تحليل و بررسي پايداري يكي از اصول مهندسي مكانيك خاك و سنگ در پروژه‌هاي زيرزميني و يا هر سازه احداث شده در خاك ‏و سنگ است. به اين منظور همواره پژوهشگران به دنبال دستيابي به روش‌هايي، براي بررسي‌هاي ايمن و اقتصادي در پروژه‌هاي ‏عظيم زيرزميني بوده‌اند و گاهي از روي تجربه نيز اصولي براي بررسي‌هاي پايداري در سازه‌هاي زيرزميني ارائه شده است. ارائه ‏روش مناسب حفاري، نوع و سرعت مجاز حفاري و همچنين به‌كارگيري سيستم نگهداري اقتصادي‌تر در عين حفظ ايمني از ‏مسائل مورد بررسي در تحليل پايداري است. استفاده از رفتارسنجي و نتايج ابزار دقيق اطراف مقاطع حفاري در الگوريتم برگشتي ‏باعث مي‌شود تا پارامترهاي اوليه به‌صورت دقيق به‌دست‌آمده و تحليل درستي از مدل‌سازي انجام شده داشته باشيم؛ لذا عدم ‏دسترسي و دستيابي مهندسين و دست‌اندركاران حوزه شهري در صنعت تونل‌سازي و فضاهاي زيرزميني به مطالعات اوليه دقيق ‏ژئوتكنيكي و ژئومكانيكي باعث مي‌شود تا دقت كافي براي انجام تحليل‌هاي ضروري انجام نشود. هدف از نگارش اين مقاله، آشنايي ‏با روش تحليل برگشتي در تحليل پايداري فضاهاي زيرزميني در قالب مروري بر مطالعه چندين مقاله براي علاقه‌مندان در اين ‏زمينه است. از نتايج اين مطالعات مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه استفاده از روش‌ تحليل بازگشتي براي تعيين پارامترهاي ‏ژئوتكنيكي فضاهاي زيرزميني از خطاي كمتري برخودار بوده و مي‌توان با اطمينان بسيار بالاتري نسبت به روش‌هاي عددي ‏فضاهاي زيرزميني را حفاري كرده و سيستم نگهداري مطلوبي را متناسب با شرايط تونل نصب كرد. همچنين نتايج مطالعات نشان ‏مي‌دهد كه بررسي پايداري تونل با استفاده از تحليل برگشتي هزينه‌هاي انساني و اقتصادي را به حداقل مي‌رساند.‏