مطالعه تطبيقي بيرق هاي شاهنامه شاه طهماسبي و علم هاي عزاداري سيد الشهدا در دوره صفويه با تأكيد برهويت ملي

از مهم‌ترين اركان اساسي قدرت صفويان، تعيين تشيع اثني عشري به عنوان مذهب رسمي كشور بود؛ به طوري كه توانستند با توجه به ادعاي داشتن نسب خود به ائمه اطهار، به حكومت خود مشروعيت بخشند. همچنين هنر در عصر صفوي به دليل دو شاخصه و خصيصۀ برجسته «مذهب تشيع» و «احياي هويت ملي» كه توسط انديشه و ايدئولوژي حاكمان صفوي به وجود آمد، به كيفيت، بيان و حتي پيام خاصي تبديل شد كه درخشان‌ترين نمودهاي آن را در شاهنامه طهماسبي مي‌توان ديد. در كنار هنر نگارگري و صفحه آرايي هنرهاي ديگر از جمله فلزكاري و طلاكوبي روي فولاد در اين دوره رواج بسيار مي يابد كه اين هنر بيشتر در خدمت مذهب و مراسم مذهبي است. لذا اين پژوهش به دنبال پاسخ به تبيين نقش هويت در بيرق هاي اثر برجسته اين دوره، شاهنامه شاه طهماسبي و علم‌هاي به كار برده‌شده در مراسم عزاداري است. در اين پژوهش كه با استفاده از روش توصيفي-تحليلي صورت گرفته، هدف نشان دادن نقش و تجلي نشانه هاي هويت ملي- بر روي بيرق و درفش‌هاي پهلوانان و بزرگان شاهنامه مي باشد و بررسي ها بيانگر آن است كه عَلَم در دوره‌هاي قبل به صورت بيرق و درفش ساده بود، وليكن در اين دوره بر روي علم هاي جنگي اسامي پنج تن، تصاوير شير و اژدها به همراه متن كلامي اسلامي مشاهده مي شود كه اين هم‌نشيني متن كلامي اسلامي و متن بصري ايراني بيانگر هويت جديدي است كه از آن مي‌توان به‌عنوان بازيابي هويت ملي ياد كرد.