نظارت بانك مركزي بر بانك‌ها و مؤسسات اعتباري با مروري بر مدل نظارتي اتحاديه اروپا

Central bank supervision on banks and credit institutions with an overview of the European Union supervisory model

علي‌رغم گسترش روزافزون قوانين و مقررات نظارت بانكي همواره مشاهده مي‌گردد كه نابساماني‌هايي در نظام بانكي روي مي‌دهد. از طرف ديگر اين موضوع در نظام بانكي ايران با ابعاد گسترده‌تري مواجه مي‌باشد به طوري كه اندازه شاخص‌هاي سلامت بانكي در كشور با حداقل‌هاي استاندارد سلامت بانكي بسيار فاصله دارد. انحرافات ايجاد شده از دو ويژگي پايداري و رو به گسترش بودن برخوردار گرديده است به‌گونه‌اي كه به نظر مي‌رسد به نوعي حاكي از وجود و بروز ريسك امهال نظارتي گرديده است. در اين پژوهش سعي مي‌گردد ضمن مروري مختصر بر مشكلات نظام بانكي در ايران يك الگوي نظارتي مبتني بر چارچوب نظارت بانكي اروپايي كه به SREP شناخته مي‌شود ارائه شود. به هر حال برخي از مهم‌ترين نتايج حاصله حاكي از آن است كه در حالي كه كليه شاخص‌هاي سلامت بانكي گوياي فاصله نامتعارف بسياري از بانك‌ها از اين شاخص‌ها مي‌باشد، اقدامات صلاحديدي اعمال شده نظير قطع سرويس‌هاي پرداخت و... چندان تأثيرگذار نبوده. همچنين به نظر مي‌رسد الگوي مداخله نظارتي مشخصي وجود ندارد. بر اين اساس ضروري است نهاد نظارتي در قالب يك چارچوب مشخص نظارتي مرحله عبور از اقدامات صلاحديدي و ورود به مرحله حل‌وفصل را تبيين نمايد. بديهي است شاخص اصلي اين عبور زمان تشخيص مي‌باشد كه در قالب طبقه‌بندي نظارتي نظير آنچه در اتحاديه اروپا اعمال مي‌شود به خوبي قابل مشاهده خواهد بود.

Despite the increasing expansion of banking supervision laws and regulations, it is always observed that disturbances occur in the banking system. On the other hand, this issue in Iran s banking system has wider dimensions, so that the size of banking health indicators in the country is at its lowest. The Governor of soundness is far away. The deviations created have two characteristics of stability and expansion, so that it seems to indicate the existence and occurrence of the risk of regulatory delays. In this research, while briefly reviewing the problems of the banking system in Iran, a supervisory model based on the European banking supervision framework known as SREP is presented. Anyway, some of the most important results indicate that while all banking health indicators show the unusual distance of many banks from these indicators, the discretionary measures applied such as cutting off payment services and were not very effective. It seems that there is no specific pattern of supervisory intervention. Based on this, it is necessary for the supervisory body to explain the stage of transition from discretionary measures and entering the settlement stage in the form of a specific supervisory framework. Obviously, the main indicator of this transition is the detection time which will be well visible in the form of regulatory classification such as that applied in the European Union.