بررسي سير معنايي فنا و بقا در ارتباط با مفاهيم ديني

فنا و بقاي عرفانی امري در راستاي زدون اوصاف ذمیمه و تحلی به اوصاف حمیده است. تعریفی كه بعضی از این مقام عرفانی داشته اند غالبا غلو و برخواسته از عشقی معنوي است كه با واقعیت فاصله ي زیادي دارد. صحت و سقم این مفاهیم را میتوان در تطبیق به كارگیري ابوسعید خراز، تئوري پرداز، حلاج مقتول این راه و بایزید سپهسالار آن جست. خصوصا در ارتباط بین مفهوم فنا و بقا با مفاهیم قرآن و سنت كه اولین بار در نوشتههاي افرادي مثل هجویري دیده شده است. این مقاله میكوشد تا در راستاي تطبیق این مفاهیم با مسائل دینی اصیل، نظریات چهار عارف بزرگ را در كنار تفسیر آیات مربوطه از دیدگاه مفسر، متكلم و فیلسوف اسلامی امام فخر رازي ارزیابی نماید. حاصل این جستجو آن است كه فنا و بقاي عرفانی، براي دست یابی به ارزشهاي دینی طرح ریزي شده و بعدها با تعابیري غلو آمیز تعریف گردیده است. اگر همان مفاهیم اولیه را به سادگی بیان داریم قطعا این مفهوم براي همه قابل لمس بوده و همه می توانند از آن بهره مند شوند و شكافی نیز كه بین فقها، مفسرین و عرفا پیش آمده، برداشته خواهد شد.