بررسي آزمايشگاهي پروفيل آبشستگي در اثر جت افقي در پايين دست دريچه هاي كشويي ساده و هلال دار

پدیده آبشستگی موضعی در پایین دست سازه های هیدرولیكی یكی از مسائل مهم مورد بررسی محققان میباشد. جت خروجی از زیر دریچه معمولاً انرژی زیادی داشته و توانایی بالایی درتخریب بستر فرسایشپذیر پاییندست دارد. در تحقیق حاضر به مقایسه ابعاد حفره آبشستگی در پشت دریچه كشویی ساده با دریچه هلالی پرداخته شده است. دریچههای هلالدار با سه قطر 5و7/45و10/82 سانتیمتر در مسیر جریان قرار داده شدند. در مجموع 25 آزمایش برروی مصالح با قطر متوسط0/2 میلیمتر با 8 عمق پایاب متفاوت در محدود 5سانتیمتر تا 21 سانتیمتر و چهار بازشدگی 1،2،3 و 4سانتیمتر، سه دبی در محدود 1تا 4 لیتر بر ثانیه انجام گردید. نمودارهای تهیه شده از پروفیلهای آبشستگی بر روی مصالح غیر چسبنده در نرم افزار اكسل ترسیم گردید. نتایج حاصل با بیبعدسازی پروفیل آبشستگی بیانگر تاثیر هلالهای پشت دریچه كشویی بوده و كمك به كاهش آبشستگی پشت دریچه میكند. در نسبت عمق پایاب به باز شدگی دریچه كشویی هلالی بیشتر از 10 ، تاثیر هلال بهصورت دریچه كشویی ساده عمل میكند ولی در بسیاری از حالتهای مختلف تپه ثانویهای در اثر هلال پشت دریچه بوجود آمده است. در نسبت عمق پایاب به باز شدگی دریچه در حدود 2/5 جت افقی در پایین دست دریچه كشویی ساده،تپه ثانویه مشاهده شد ولی در بقیه حالت های دریچه كشویی ساده تپه ثانویه رویت نشد.