ارزيابي داده هاي بارش ماهواره TRMM و روش هاي مختلف زمين آماري براي تهيه نقشه متوسط بارندگي سالانه حوزه آبخيز درياچه اروميه

بارندگی یكی از متغیرهای اصلی در مطالعات مدیریت منابع آب و هیدرولوژی یك حوزه آبخیز بوده و مهمترین مولفه ورودی به سیستم های هیدرولوژیكی می باشد. بعلاوه، برآورد مقدار و توزیع مكانی بارندگی در یك حوزه آبخیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بدلیل تعداد كم و پراكنش نامناسب ایستگاههای بارانسنجی در سطح كشور و عدم امكان تاسیس ایستگاههای بارانسنجی در مناطق صعب العبور و ارتفاعات، استفاده از داده های ماهواره ای در دهه اخیر بعنوان یك روش جایگزین و سریع مطرح شده است. در این تحقیق، میزان كارایی و دقت داده های بارش ماهواره TRMM و روشهای مختلف زمین آماری برای تهیه نقشه متوسط بارندگی سالانه حوزه آبخیز دریاچه ارومیه، مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. برای تهیه نقشه های رستری، از داده های بارندگی سالانه 67 ایستگاه بارانسنجی و داده های بارش ماهواره TRMM - در یك دوره آماری مشترك 11 ساله ) 1331 1361 ( استفاده شد. از تعداد 77 ایستگاه بارانسنجی برای تهیه نقشه بارندگی متوسط سالانه و 11 ایستگاه بارانسنجی برای اعتبارسنجی نقشه درون یابی شده استفاده گردید. بهترین روش زمین آماری، روش كریجینگ ساده و مدل نیم تغییر نمای گوسین بدست آمد. برای صحت سنجی نقشه ها، از معیارهای آماری میانگین خطا ) ME (، میانگین خطای مطلق ) MAE ،) جذر میانگین توان دوم خطا ) RMSE ( و درصد میانگین خطا ) MPE ( استفاده شد. نتایج نشان داد كه نقشه رستری بدست آمده از داده های بارش ماهواره TRMM همبستگی بالایی با نقشه روش كریجینگ ساده داشته و از دقت و كارایی قابل قبول برای برآورد متوسط بارندگی سالانه حوزه آبخیز دریاچه ارومیه برخوردار میباشد.